Susedski zadatak

Neevropeizirani deo Balkana trudi se svim verbalnim kapacitetima da dokaže da mu je mesto u evropskoj porodici naroda. Spremnost da se živi u posthladnoratovski uređenoj Evropi valjalo bi dokazati ponašanjem kod kuće, odnosom prema vlastitim sugrađanima i prema prvim komšijama.
Proteklih dana sa Balkana je emitovano više različitih poruka relevantnih za razumevanje dosegnutog nivoa demokratske zrelosti i evropske uljuđenosti. Najnegativniji signal stigao je iz Makedonije. Zemlja gde se na biralištima proliva krv nema valjanu demokratsku legitimaciju. Povoljnija slika o regionu emitovana je sa jednog od kultnih mesta antiratno raspoloženog, toleranciji i suživotu vičnog Balkana. Na tribini u beogradskom Centru za kulturnu dekontaminaciju okupili su se predstavnici javnog života Beograda i Sarajeva da razmene misli upravo o regionalnoj saradnji. Skup je održan u okviru trodnevnog festivala Dani Sarajeva u Beogradu. Ruku na srce, glavni protagonisti ovakvih manifestacija nikad i nisu izgubili razumevanje jedni za druge. Neki Beograd i neko Sarajevo dobro su se razumeli i čak pokušavali da sarađuju i tokom ratnih godina. Sada je pitanje hoće li njihov stav o (mogućim) odnosima u regionu postati široko rasprostranjen, hoće li nadvladati ono što su neki drugi tumači nacionalnih interesa uspeli da nametnu kao obrazac mišljenja i ponašanja.
I u srpskohrvatskim relacijama prepliću se epizode različitih značenja. Pred Međunarodnim sudom pravde u Hagu otpočeo je proces po tužbi Hrvatske protiv Srbije zbog genocida. Srpski šef diplomatije podseća da je masovni odlazak Srba iz Hrvatske tokom oslobodilačkih akcija Bljesak i Oluja, takođe, genocid. Njegov hrvatski kolega oštro protestuje. U jeku njihove prepirke pop ikona Marko Perković Tompson organizuje spektakl u svom dobro poznatom stilu na kojem veliča Tuđmana, Gotovinu i Norca, a razdragani tinejdžeri kliču „Ubij, ubij Srbina“, baš onako, klinački naivno i šarmantno. Da se zgroziš. Na zvaničnoj političkoj sceni, srpsko-hrvatski odnosi su razmatrani na skupštini Srpskog narodnog vijeća, u prisustvu 1.700 predstavnika Srba iz Hrvatske, hrvatskog državnog vrha i visokih gostiju iz Srbije i Republike Srpske. Znajući šta se sve dešavalo između Srba u Hrvatskoj i hrvatske države, ovakav skup je svakako put kojim treba ići ka punoj harmonizaciji odnosa, ali ni on nije mogao proći bez opterećenja izazvanog hrvatskom tužbom protiv Srbije zbog genocida.