Srbi i Stepinac

Izgleda da je nasleđe kasnijih hrišćanskih raskola i otvorenih sukoba i dalje jače od sećanja na ranohrišćansko jedinstvo, koje bi hteli da podstaknu zagovornici katoličko-pravoslavnog dijaloga i postepenog približavanja dveju hrišćanskih crkava. Opšte je poznato da papa, i pored otvorenog poziva državnih vlasti, ne dolazi u Srbiju zbog protivljenja vrha SPC. Takođe je poznato da unutar crkvenih krugova ne gledaju svi isto na odnose s Katoličkom crkvom.

Već godinama se nagađa kad bi papa mogao doći u Srbiju, ali poziva i saglasnosti sa tom posetom iz SPC nema. To potvrđuje da u crkvenom vrhu i dalje preovladavaju oni koji u Katoličkoj crkvi vide, ako ne baš neprijatelja, a ono svakako Srbima nenaklonjenu snagu, prema kojoj treba držati distancu.

Papine reči o kardinalu Stepincu kao verskom odličniku, ali i velikom humanisti i antifašisti, u srpsko-pravoslavnim predstavama izazivaju duboki otpor. Za većinu Srba Stepinac je, uz poglavnika Antu Pavelića, oličenje endehazijskog režima, u kojem su se desile jasenovačka i druga stradanja. Odakle takva razlika u percepciji i šta je stvarna istorijska istina trebalo bi proanalizirati hladnije glave, za šta – izgleda – još uvek nema dobre volje. Zvaničnici SPC ne propuštaju da u svakom razgovoru o odnosima s Katoličkom crkvom pomenu teško nasleđe iz Drugog svetskog rata, očekujući da se Sveta stolica i sam papa o tome izjasne. Jasno je da je ovo što je Benedikt XVI rekao tokom posete Hrvatskoj sasvim suprotno od onog što bi želeo da čuje srpski pravoslavni vrh.

U kontekstu nagoveštene, ali sve manje verovatne papine posete Srbiji 2013. godine, ostaje obaveza i državnih i duhovnih poglavara, objektivne istoriografije i svih kreatora javnog mnjenja da u ime budućnosti rasvetle mračne epizode iz prošlosti. I da one zaista postanu prošlost.