Nezavisna država bez nezavisnog kandidata

Na spisku kandidata za predsjedničke izbore u Crnoj Gori u nedjelju nalaze se četiri imena. Svi kandidati su partijski lideri. U nezavisnoj Crnoj Gori nema nijednog nezavisnog kandidata koji će učestvovati u toj izbornoj utakmici. Andrija Mandić, predsjednik Srpske narodne stranke, prijavio se prvi. Pretendenti za predsjedničku fotelju su i čelnici Pokreta za promjene, Socijalističke narodne stranke i Demokratske partije socijalista Nebojša Medojević, Srđan Milić i Filip Vujanović.
Šarolika grupa – slika šarolikog političkog pejzaža Crne Gore. U njoj su dva kandidata iz opozicije (Mandić i Milić), čije su stranke na referendumu bile protiv suverene Crne Gore i koji bi je, kad bi ih zapalo, vjerovatno opet vratili u zagrljaj Srbije. Medojević, takođe opozicionar, pod hitno bi kao i oni smijenio aktuelnu vlast, ali cilj mu je da od Crne Gore stvori modernu evropsku državu.
Filip Vujanović, aktuelni crnogorski predsjednik, nastupa kao zakleti čuvar monopolske vlasti Demokratske partije socijalista. Svi kandidati dobro su poznati crnogorskoj javnosti.
Nebojša Medojević jedini protiv sebe ima i kandidata vlasti i predstavnike opozicije. Zalažući se za reforme i modernu državu Crnu Goru energično i dalje razobličava organizovani kriminal, korupciju i „pljačkašku privatizaciju“. Crnogorsku privredu je opisao ovako: „Kao da je bomba u nju bačena.“ Za sebe tvrdi da je „izuzetno težak protivnik, protiv koga vlast nema adekvatno rješenje“ i da mu je jedini cilj da pobijedi kandidata DPS. „Jedini program predizborne kampanje DPS sam ja“, kaže Medojević.
Medojević očekuje podršku ostatka opozicije u drugom krugu. Međutim, otuda mu poručuju da je on za njih prorežimski kandidat.
Srđan Milić, kao javnosti malo poznati ekonomista, voli da diskutuje o evropskim integracijama, uz citiranje filozofa i poznatih ličnosti. Današnji SNP gotovo da i ne liči na onu partiju koju je naslijedio iz doba Predraga Bulatovića. Na dobrom je putu da od partije okovane plemenskom sviješću, koja je šurovala sa nacionalizmom i nosila teška bremena domaćeg konzervativizma, SNP pretvori u modernu socijaldemokratsku stranku. Milić često ponavlja da „integracije moraju da budu prioritet i u taj proces moraju svi da budu uključeni“. Usta su mu puna Evrope.
Zalagao se za zajedničku državu, ali sada kao da se pomirio sa sudbinom. Poručuje: „Crna Gora treba da ostane u najtješnjim vezama sa Srbijom u oblasti ekonomije, kulture, društvenog života.“
Zalaže se za državu socijalne pravde i demokratije. Govori da je ovoj generaciji pripalo da označi probleme i ponudi rješenja. „Ti problemi su siromaštvo i diskriminacija u svim sferama života.“
Crnu Goru je svašta snalazilo, pa evo i to da u 21. vijeku njen predsjednik hoće da bude čovjek koji je i ne priznaje za državu. „Crna Gora je državolika tvorevina, koja se od demokratske i pravne države razlikuje taman toliko koliko se čovjekoliki majmun razlikuje od majmuna“, ironisao je prošle godine Andrija Mandić, kandidat Srpske liste. Srpstvo identifikuje sa četništvom. U skladu sa tim, ovjenčan je titulom četničkog vojvode „srpskih zemalja“. Poznat je po pozivanju stranih investitora da ne ulažu u Crnu Goru.
Samoproglasio se za zaštitnika svih Srba u Crnoj Gori. Ipak, Srpska lista koju je predvodio na parlamentarnim izborima, nije okupila ni trećinu Srba. I tri članice bloka za zajedničku državu – SNP, Narodna stranka i Demokratska srpska stranka odbile su njegov poziv da uđu u Srpsku listu. Pitanje je da li će mu pružiti ruku podrške i na predsjedničkim izborima.
DPS je jednom prilikom Srpsku listu poredio sa talibanima, mada se pronosila vijest da Mandićevu stranku finansira upravo DPS.
Aktuelni predsjednik Filip Vujanović preko glave je preturio najznačajnije državne funkcije: ministar policije, ministar pravde, premijer, predsjednik parlamenta i, evo, pri kraju je mandata predsjednika. I ni u jednu se nije pretjerano miješao. Ostaće upamćen i po kuriozitetu: nekoliko dana istovremeno je bio šef države, predsjednik parlamenta i premijer Crne Gore.
Glavni odbor DPS nekoliko je puta prolongirao zasjedanje na kojem treba da odredi predsjedničkog kandidata. Upućeni tvrde da mnogi članovi DPS javno govore da neće glasati za Vujanovića.
Dio Vujanovićevih partijskih drugova, a da ne govorimo o višegodišnjim borcima za suverenu Crnu Goru, ne mogu da mu zaborave višegodišnje šurovanje sa mitropolitom Amfilohijem tokom kojeg je dozvolio sebi da izvan ustavnih nadležnosti presuđuje koja je crkva u Crnoj Gori kanonska.
Nedavno je sa Amfilohijem potajno ugovarao i izgradnju spornog hrama iznad Cetinjskog manastira. U kampanji se tim ne hvali, kao ni podatkom da je tajno potpisao ugovor sa Republikom Srpskom o izgradnji HE Buk Bijela, zbog koje je trebalo potopiti čuveni kanjon Tare.