Mačva (1): Tu žive vredni ljudi

A nas 40-ak, sa turističkom agencijom Evro turs, početkom jula, uputismo se baš u Mačvu.

… Ona je lepa, divna! Ona je bogata cura. Sve što se u njenu crnu utrobu baci, donosi ploda. Lepa su njena polja kad ozelene, a još lepša kad se pozlate zlaćenim vlaćem… tako je pisao Janko Veselinović, a mi pođosmo da se uverimo.

Mačva je, kao što je poznato, velika plodna ravnica koja počinje već od Šapca i prostire se između planine Cera sa Vidojevicom na jugoistoku, reke Drine na zapadu i reke Save na severu. Njen najveći deo pripada opštini Bogatić, oko 390 km2, manji deo Šapcu a jedan deo, kako je to nekih godina odlučeno, pripojen je Sremu, iako je vekovima prirodna granica između Srema i Mačve bila reka Sava.

Mačva je bila šumovita i barovita oblast naseljena još oko 5000 godina p. n. e. Močva, barovita, tako je i ime dobila. Tragovi praistorijskog čoveka nalaze se na obalama nekadašnje reke Bitve i drugih presahlih reka i rečica. Tu su tragovi prvih melioracija u Evropi, slični su pronađeni samo u Mesopotamiji i Egiptu. Pronađeni su i tragovi kulture Vinča, bronzanog i gvozdenog doba. Interesantno je da Mačvu pred kraj tog vremena naseljava pleme Skordiska koje je osnovalo prvo naselje na prostoru današnjeg Beograda. Bili su tu i Rimljani, pet vekova, onda dolaze Huni, Goti, Avari, te Sloveni, pa Mađari koji ratuju sa Slovenima vekovima. Srpski kralj Uroš I, 1268. godine, vodi žestoke borbe za Mačvu, pa kralj Dragutin, njegov sin Vladislav, car Dušan, knez Lazar. Turci dolaze 1391. godine, a 1718, Austrijanci, da bi 1739. godine opet došli Turci. Poznate su bitke na Salašu, na Dublju, na Mišaru, boj u Ravnju… U boju na Dublju, 1815. godine, srpski ustanici zarobe Marašli pašu pa su Turci morali da pregovaraju i tada konačno otpočinje proces stvaranja Srpske države. Sve vreme ratovanja nad mačvanskim stanovništvom činjeni su strašni zulumi.

I u Prvom svetskom ratu Mačva i Mačvani užasno stradaju, oko 30 odsto stanovništva je pobijeno, čitave porodice su nestale. Mačvani su bili prvi na udaru Austrougarske vojske koja je nadirući prema Ceru ubijala i palila sve pred sobom. Ništa nije bilo bolje ni i u Drugom svetskom ratu, naprotiv. Toliko o prošlosti.

A šta je Mačva danas? Pitoma ravnica, izrazito plodne zemlje, kažu u jesen izgubiš dugme u proleće izraste kaput. A Mačvani gostoljubivi, mirni i vredni ljudi. Osnovno zanimanje stanovništva je zemljoradnja i stočarstvo. Seje se i uspeva sve, od žitarica do cveća, od jabuka do kivija, od paprika do kelerabe. Mačvani su veliki ljubitelji i odgajivači konja, zaljubljenici su u trke koje u Bogatiću počinju na dan Božića.