Književni plamen za Adama Zagajevskog

Odluku o dobitniku saopštio je žiri koji sačinjavaju nobelovac Mario Vargas LJosa, profesori književnosti, estetike i filozofije Aleksandar Jerkov, Sonja Tomović Šundić, Siniša Jelušić i direktor i urednik Nove knjige Predrag Uljarević.

Žiri za dodelu nagrade „Književni plamen“ sastao se u Podgorici 19. decembra 2018. da bi po četvrti put od osnivanja ovog uglednog međunarodnog priznanja odabrao dobitnika. Predsednik žirija je veliki peruanski i svetski pisac Mario Vargas LJosa, prvi dobitnik ovog priznanja koji je nagradi dao pečat svog dela i za nju vezao i svoje ime, dakle postao koosnivač nagrade. Ostali članovi žirija nagrade su profesori književnosti, estetike i filozofije Aleksandar Jerkov, Sonja Tomović Šundić, Siniša Jelušić i direktor i urednik Nove knjige Predrag Uljarević, izdavač. Osim samog Maria Vargasa LJose 2015, dobitnici ove nagrade su za 2016. italijanski pisac Klaudio Magris i za 2017. takođe nobelovac Orhan Pamuk.

Još su u pamćenju ostali izvanredni trenuci nedavnog susreta brojne publike sa Pamukom. Na dodeli nagrade stvorila se neverovatna, u plemenitom smislu reći gužva. Bilo je lepo gledati kako je proslavljeni pisac dugo, strpljivo čitaocima potpisivao svoje knjige u izdanju Nove knjige.

Uz pažljive provere svih kriterijuma među kojima je i želja osnivača i žirija da budu nagrađeni autori koji su se umetnički ostvarili u različitim žanrovima književnog stvaralaštva. Ova nagrada uzima u obzir i to da je autor zaslužuje umetničkim vrijednostima svoga dela i svojim viđenjem mesta književnosti u savremenom društvu i kritičkim odnosom prema istoriji i stvarnosti koje danas zavređuju oštar sud.

Umetnička dela upućuju nas u ovakvom viđenju uloge i mesta književnosti u društvu i istoriji na visoke humanističke ideale i potvrđuju ideju čovekove slobode. Žiri je tako u razmatranju došao do više zaključaka od kojih smatra da valja izdvojiti dva koji neposredno predstavljaju ovogodišnjeg dobitnika. Jedan je da su prethodna tri dobitnika prozni stvaraoci u čijim opusima proza i esejistika stoje u središtu književnog delovanja, što je u određenoj meri ostavilo otvoren prostor pre svega za nagrađivanje i pesničkog stvaralaštva. Imajući to na umu i gledajući kako se nagradom Književni plamen polako iscrtava jedna lepa mapa književnog sveta, žiri je uz vođstvo predsednika pogledao u pravcu lirskog stvaralaštva, ali i esejistike i kulturnog posredovanja, pri tome je uz uvažavanje geopoetike i razlika kultura pogledao u pravcu slovenskih i istočnih predela. Tako je u svom radu žiri na inicijativu velikog pisca prepoznao visoke vrijednosti i izuzetnost poezije i esejistike čuvenog poljskog pesnika Adama Zagajevskog.

Zagajevski je pjesnik i mislilac, znalac kultura i posrednik iskustva evropskog Istoka i Zapada. Rođen u Sovjetskom Savezu, zapravo Ukrajini, odrastao i školovan u Poljskoj, živeo je i radio, bio u posebnoj vrsti izbeglištva, u Francuskoj, Nemačkoj i Sjedinjenim Američkim Državama, Zagajevski je više godina bio kandidat za Nobelovu nagradu. On je visoko nagrađivani svetski, evropski i poljski pesnik, vrsan esejista, prevodilac pa i prozaik, pisac oštre, ali ne i besomučne kritike, dalek stereotipnom odnosu i prema prošlosti i političkoj sadašnjici, oštar kritičar svojih prethodnika, velikih poljskih pjesnika, neko ko je umio da odbaci svoje mladalačke zablude i preterivanja. Zagajevski je posvedočio volju da stvaralački i samokritički, šireći kulturne osnove vidi i svet i sebe.

Nagrada će autoru biti uručena početkom 2019. godine.