Švajcarska štampa: Zakonom o verskim slobodama Crna Gora zaokružuje državnost

U tekstu povodom usvajanja Zakona o verskim slobodama u Crnoj Gori list navodi da Crnogorsku pravoslavnu crkvu (CPC), osnovanu 1993. godine, stručnjak za religiju Stefan Kube opisuje kao „elitni projekat“ koji su pokrenuli oni koji žele da stvore poseban nacionalni identitet za Crnogorce koji bi Crnu Goru razdvojio od Srbije.

To znači krug oko Mila đukanovića, navodi list. Stvaranje crnogorskog jezika, predviđeno ustavom iz 2007, deo je iste epizode i u tu  svrhu stvorena su tri nova slova po kojima se crnogorski jezik razlikuje od srpskog. „Jezik je dijalekt s vojskom“, kaže poslovica. Prema toj definiciji, crnogorski bi bio jezik, navodi NZZ.

List dodaje da je službeni Beograd oprezno reagovao na odluku parlamenta dok su iz crkvene hijerarhije dolazili različiti tonovi.

NZZ piše i da SPC strahuje za crkve u Crnoj Gori i da kritičari usvojenog zakona o verskim slobodama tvrde da će njime biti izvršena eksproprijacija desetak srednjovekovnih manastira i crkava u vlasništvu SPC.

List navodi da većinu, oko 70 odsto, hrišćana u Crnoj Gori čine vernici SPC, oko 20 odsto građana su muslimani, dok je broj katolika i vernika provladine Crnogorske pravoslavne crkve koju sestrinske crkve ne priznaju, kako se dodaje, mali.

Švajcarski dnevnik podseća da je prosrpska opozicija u Crnoj Gori pokušala silom da spreči glasanje o zakonu u parlamentu posle čega su poslanici opozicije privedeni, kao i da je opozicija  prethodno podnela više od stotinu amandmana, ali su svi odbačeni.

Novi zakon, navodi NZZ,  predviđa da zemljište i verski objekti izgrađeni pre 1918. državnim sredstvima ili iz ulaganja građana pripadaju državi i dodaje da je 1918. Kraljevina Crna Gora uključena je u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca (kasnije Jugoslavija).

NZZ piše i da je Venecijanska komisija Saveta Evrope u izveštaju kao nejasne opisala pojedine zakonske odredbe koje se odnose na pitanje vlasništva. Vlada tvrdi da ih je od tada unapredila, što opozicija negira.

Crnogorski zakon o verskim slobodama je kritikovao i vaseljenski patrijarh Vartolomej koji je u pismu zatražio od vlade Crne Gore da ne ekspropriše Srpsku pravoslavnu crkvu, piše NZZ i dodaje da su proteklih dana u Podgorici i drugim delovima Crne Gore organizovani protesti na kojima su učestvovali i sveštenici i  monahinje SPC.

Lider prosrpske opozicije Andrija Mandić upozorio je na najgore ako zakon stupi na snagu i pozvao je srpske veterane iz ratova devedesetih da budu pripravni ukoliko dođe do borbe protiv pravoslavlja, dok je poglavar srpskih pravoslavaca u Crnoj Gori, i jedini kanonski arhiepiskop u Crnoj Gori mitropolit Amfilohije pokušao da kupi vreme kada je rekao da proslavu Božića ne bi trebalo ometati sporovima i podelama i da raspravu o zakonu treba odložiti.

Crnogorske vlasti to nije odvratilo od usvajanja zakona, piše list i dodaje da Milo đukanović sa svojom porodicom i krugom vernih ljudi dominira zemljom od 650.000 stanovnika već trideset godina.

Nemački Frankurter algemajne cajtung (FAZ) je u izeštaju o crnogorskom Zakonu o verskim slobodama naveo da je zakon usvojen tek nakon što je policija privela 18 poslanika prosrpske opozicije i da su za njega  glasali poslanici vladajuće Demokratske partije socijalista predsednika Mila đukanovića i poslanici albanske, bosanske i hrvatske manjine.

Zakonom je propisano da SPC treba da dokaže vlasništvo za građevine i zemljište koji su u njenom posedu kako bi ih zadržala, a ako se ne dostave dokazi, imovinom će upravljati država kao kulturnom baštinom svih građana Crne Gore. Od 1878. do 1918. godine Crna Gora je bila nezavisna država sa vlastitom pravoslavnom crkvom, koja se definisala kao autokefalna, navodi FAZ.

To je bio kraj svetskog rata…. Pojavila se Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, koja je u celini bila usmerena prema Beogradu i srpskoj dinastiji, a kasnije je preimenovana u Jugoslaviju. Crnogorska ckva je raspuštena, srpsko pravoslavlje je preuzelo njene nekretnine i tako,  prema vladi Crne Gore, nezakonito prisvojilo crnogorsku državnu imovinu, piše FAZ.

List navodi da kritičari kažu da novi zakon ima za cilj jačanje CPC i slabljenje SPC i da SPC ima srpsku vladu i Moskvu na svojoj strani i podseća da je rusko Ministarstvo spoljnih poslova upozorilo Crnu Goru da će zakon ugroziti prava SPC i da utiče na jedinstvo pravoslavnog sveta.

Milo đukanović je nekoliko puta nagovestio da jačanje crnogorske crkve vidi kao deo svog projekta izgradnje države, piše FAZ ali i dodaje da su mnogi od tih Crnogoraca koji sebe vide kao pripadnike nezavisnog naroda ostali verni Srpskoj pravoslavnoj crkvi. dok se samo manjina slaže s Crnogorskom crkvom, koja za sada gotovo da nema nijednu vlastitu crkvu.