Od fudbala do barikada: Kako su odnosi Srbije i Kosova uticali na podizanje zaštite na Vikipediji?

Na toj platformi, koja služi kao izvor za medije, istraživače, ali i za obične korisnike na Internetu, nalazi se veliki broj stranica o Srbiji i njenoj bivšoj pokrajini Kosovu, čiju nezavisnost zvaničan Beograd i ne priznaje, kao i o javnim ličnostima iz te dve zemlje, piše Radio Slobodna Evropa.

Radio Slobodna Evropa (RSE) analizirao je na koji način je „prekrajana“ istorija nekih od tih stranica, kao i kakve je poteze sama platforma preduzimala kako bi se zaštitila od manipulacija i dezinformacija.

Slučaj fudbalske utakmice

Iako fudbalski meč između Srbije i Švajcarske na Svetskom prvenstvu ne bi trebalo da je imao direktnog uticaja na odnose Srbije i Kosova, u realnosti, kao i na Vikipediji, to je izgledalo drugačije.

Psovke na nacionalnoj osnovi, razdvajanje igrača, kazna FIFA Srbije – neke su od scena koje će ostati zapisane u istoriji ovog fudbalskog meča.

U isto vreme, stranice nekoliko fudbalera na toj platformi doživljavale su brojne izmene, koje su, između ostalog, sadržale i govor mržnje zasnovan na nacionalnoj osnovi.

Veze između utakmice i stranica na Vikipediji

Nakon meča 3. kola Mundijala u Kataru između Srbije i Švajcarske 2. decembra, na kojoj je pobedila Švajcarska rezultatom 3:2, došlo je do brojnih izmena na stranicama kako srpskih fudbalera, tako i onih koji igraju za tim Švajcarske.

Na utakmici sa Švajcarskom su kao reprezentativci te zemlje nastupili Džerdan Šaćiri (Xherdan Shaqiri) i Granit Džaka (Xhaka), obojica poreklom sa Kosova.

Fudbalski savez Kosova žalio se FIFA zbog, kako je navedeno u saopštenju tog saveza, slogana sa političkim porukama i rasističkih poziva protiv Albanaca tokom meča.

FIFA je pokrenula dva postupka protiv Fudbalskog saveza Srbije, i već je novčano kaznila Srbiju u jednom. Ishod drugog se čeka.

Granit Džaka je kao kapiten predvodio reprezentaciju Švajcarske, dok je Džerdan Šaćiri postigao prvi gol na meču. Obojica imaju stranice na Vikipediji u kojima se navodi njihova biografija.

Od kada je završena utakmica 2. decembra, zaključno sa 12. decembrom, na stranici Vikipedije „Granit Džaka“ bilo je 109 izmena, koje su se uglavnom svodile na uvrede na račun ovog fudbalera.

Jedna od najčeščih uvreda koje su se dodavale na Džakinu stranicu bio je naziv „Šiptar“. U pitanju je termin za koji je sud u Srbiji doneo presudu da je politički nekorektan i uvredljiv prema albanskoj zajednici.

Stranica Džakinog suigrača Džerdana Šaćirija na Vikipediji je menjana 44 puta od završetka meča do 12. decembra. Promene su slične onima na stranici Džake i sadrže uvrede na nacionalnoj osnovi.

Ove dve stranice na Vikipediji je samo od 2. do 12. decembra posetilo preko 100 hiljada ljudi.

Nakon izmena koje su podrazumevale uglavnom govor mržnje, Vikipedija je podigla zaštitu stranica na viši nivo, te su ih mogli uređivati samo provereni urednici, kojima Vikipedija veruje. Danas to mogu učiniti svi koji imaju nalog, ali ne i anonimni korisnici.

Na dan objave ovog teksta, te stranice nisu sadržale govor mržnje i uvrede prema dvojici igrača.

Još jedna stranica fudbalera je doživela brojne izmene u istom periodu. Biografija srpskog golmana Vanje Milinkovića Savića na Vikipediji je menjana 21 put.

On je u fokus došao nakon što je na utakmici protiv Švajcarke uhvatio za vrat Granita Džaku.

Izmene na stranici o njemu na Vikipediji su podrazumevale drugačiji kontekst u odnosu na dvojicu igrača Švajcarske.

Na stranici o srpskom golmanu uglavnom su dodavani pozitivni komentari, te je nazivan „najboljim golmanom sveta“ i više puta oslovaljavan kao „GOAT“ („Greatest of All Time“ – naziv koji u sportu označava najboljeg svih vremena).

Ceo tekst pročitajte na sajtu RSE.