Zagađenje guta živote starijih stanovnika

Pomenuta konferencija održavna je u periodu od 8. do 14. septembra, a istraživanje je predstavila dr Christine D Berg, iz američkog Nacionalnog instituta za rak, koja je zajedno sa kolegama želela da odredi koliko aerozagađenje u pojedinačnim zemljama doprinosi razvoju raka pluća.

Istraživanje je zasnovano na podacima koji su prikupljeni iz javno dostupne baze podataka Instituta za merenje i procenu zdravlja (Institute for health metrics and evaluation – IHME) iz Sijetla.

S obzirom da se učestalost raka pluća povećava sa godinama, Berg je izabrala za analizu dve starosne grupe – osobe starosti od 50 do 69 godina i osobe starije od 70 godina.

Kada se pogleda prva starosna grupa, Srbija ima 36.88 smrti od raka pluća na 100,000 stanovnika koje se mogu pripisati zagađenju vazduha, odsnoso PM česticama, koje nastaju i kao produkt sagorevanja uglja. Iza nje su Crna Gora (34.61 smrti na 100,000), zatim Severna Makedonija (30.67), Bosna i Hercegovina (30.64) i Poljska (27.97).

Među osobama starijim od 70 godina, najviše su pogođeni građani Kine, u kojoj se desi 98.55 smrti od raka pluća na 100,000 stanovnika koje se mogu povezati sa aerozagađenjem, a slede Mongolija (71.11), Severna Koreje (63.45), Laos (62.07) i Crna Gora (61.80).

Poređenja radi, u Americi broj smrti od raka pluća izazvanog zagađenjem vazduha među osobama starosti od 50 do 69 godina je 3.91, a među starijima 13.62.

-Kombinacija visoke stope pušenja i visoke koncentracije PM čestica su faktori (koji objašnjavaju veliku smrtnost u pomenutim zemljama, prim. aut). Ugalj je dominatan izvor proizvodnje struje u ovim zemljama. Zagađenost vazduha i posledice toga po zdravlje se pogoršavaju širom sveta – kazala je Berg.

Kako je navela u svoj prezentaciji, Srbija je zajedno sa Mongolijom i Poljskom, država u kojoj se najveći udeo električne energije crpi iz uglja. Istovremeno, među posmatranim državama Srbija ima jedan od najvećih procenata građana koji puše.

Berg je međutim istakla da iako je pušenje glavni uzročnik raka pluća, 14 odsto svih smrti u svetu od raka pluća posledica su zagađenog vazduha odnosno prisustva PM 2.5 čestica.

Kako je ranije za Danas napisala pulmološkinja i profesorka u penziji Dragana Jovanović najsitnije PM 2.5 čestice prestavljaju posebnu opasnost, pošto dolazeći “do najsitnijih delova pluća, dovode pored iritacije sa kašljem uz često osećaj nedostatka vazduha i do češćih ozbiljnih plućnih oboljenja kao što su hronična opstruktivna bolest pluća, emfizem pluća, bronhijalne astme i karcinom”.

Istovremeno, Internacionalna asocijacija za studije o raku pluća (IASLC) upozorila je nedavno da zagađenje vazduha, do koga dolazi zbog sagorevanja fosilnih goriva, ima mnogostruke negativne posledice na zdravlje ljudi pogotovu među onima koji su siromašnji.

-Tokom 2018, 8.7 miliona ljudi preminulo je zbog PM 2.5 čestica, navela je IASLC, dodajući da broj osoba koji izgube život zbog raka pluća izazvanog zagađenjem vazduha raste iz godine u godinu.

Poslednji podaci Instituta za javno zdravlje Batut, koji se odnose na 2018. godinu, inače govore da je među muškarcima u Srbiji najčešće otkriveno maligno obolenje bilo rak pluća (4,674). Među ženama otkriven je 2.021 slučaj raka pluća i ovo obolenje je odmah iza raka dojke. Od ove bolesti u Srbiji je preminulo ukupno 5.386 građana.