Akademik u patikama

Andrej Mitrović U svojoj karijeri istoričar Andrej Mitrović ponašao se upravo prema metodološkim principima velikog sociologa Maksa Vebera koji je insistirao na tome da naučnik mora da razume prošlost i da je tumači. I zbog takvog načina dolaženja do saznanja, bez presuđivanja ikome, Mitroviću je preksinoć u beogradskom Gete Institutu povodom njegovog sedamdesetog rođendana, uručen Jubilarni zbornik, njemu u čast. Iz impozantnog opusa njegovim studentima verovatno je najdraže „Vreme netrpeljivih“ (1974) – politička istorija velikih država Evrope (1919 – 1939), knjiga koja prevazilazi okvire „čiste“ istorije i čita se kao „triler epohe“. Mitrović je 24 godine kasnije objavio „Vreme destruktivnih“ – zbirku intervjua koji su delom i anatomija bliže nam prošlosti.
Istoričar Milan Ristović ukazuje da duboka posvećenost naučnom i pedagoškom radu obeležava profesionalni i lični put profesora Mitrovića koji je – u gotovo pet decenija pasioniranog rada – odoleo svim iskušenjima ideološkog i stručnog dogmatizma. Za to vreme stekao je evropski i svetski renome, oslobađajući ovdašnju istoriografiju od provincijalnog duha.
Rođen je u Kragujevcu 1937. Otac mu je bio francuski đak, majka učiteljica. Igrao je košarku u „Zastavi“. Diplomirao je istoriju 1961. na beogradskom Filozofskom fakultetu. Učio je i od čuvenog vizantologa Georgija Ostrogorskog. Osnivač je Katedre za opštu savremenu istoriju na ovom fakultetu koju je vodio do odlaska u penziju 2004. Član je SANU, laureat prestižne Herderove nagrade. Svojim studentima i stručnoj javnosti Mitrović je približio delo velikog Leopolda Rankea. Veliki trag u nauci ostavio je višedimenzionalnim izučavanjem Srbije i politike velikih sila prema Balkanu u kontekstu Prvog svetskog rata. Kada citiraju Getea – koji je govorio da je „ličnost“ najveća sreća za jednu zemlju – nemački istoričari skreću pažnju da je Mitrović upravo takva „ličnost“. Istoriografsko čitanje umetnosti deo je njegovog metoda („Čarobni breg“ Tomasa Mana, Bertolučijev „20. vek“…). O tome je „raspravljao sa Klio“. Ugledni istoričar je i njegova supruga Ljubinka Trgovčević.
Onih godina mogli smo ga redovno videti na ulici u građanskim protestima. U patikama.