Očekujemo rezultate i veće uspehe

Kako je osnivanje Nacionalnog saveta doprinelo razvoju albanske manjine, kao i o ostalim temama razgovarali smo sa predsednikom Nacionalnog saveta Albanaca, Šukrijem Imerijem.

* Da li biste mogli da nam kažete kada su Albanci počeli da naseljavaju ove prostore i po čemu su specifična zajednica?

– Poznato je da su Albanci potomci Ilira, tako da na teritorijama gde mi živimo imamo mnogo naučnih argumenata da su od IV veka p.n.e. ova mesta bila nastanjena Dardanima. Postoji jedno mesto u Orahovici, koje se naziva „Kacipup“, tu se još nalaze grobovi dardanskih ratnika. Zatim, u nekim zapisima srpskih pisaca pominje se crkva u Orahovici negde oko XI veka n.e., nakon toga imamo „Preševski zamak“, „Buštranski zamak“, i mnogo drugih argumenata koji ukazuju da smo mi kao narod, kao albanska zajednica koja živi na ovim teritorijama, drevni narod u ovom regionu. Specifičnost albanskog naroda je tradicija, kao i jezik. Mislim, da nema sličnosti ni sa jednim narodom ovde u regionu i najstariji smo narod na ovom području. Ipak, mi sebe nazivamo narodom, narodom iz razloga što smo iz naučne perspektive jedan narod koji karakteriše broj stanovnika, oblast koju nastanjuju svi Albanci, veridbe koje vršimo međusobno, potomci koje ostavljamo za nama, jezik, naša tradicija, naša vera. Sve ovo su elementi jednog naroda, ali mi smo odvojeni od albanskog stabla i ostali smo kao manjina u preševskoj dolini, odnosno u Srbiji, za šta su krive globalne politike i, normalno, nesporazumi između naroda koji žive u ovom regionu.

* Albanska nacionalna manjina je na izborima za nacionalne savete prvi put učestvovala 2010. godine. Kako je formiranje Saveta uticalo na položaj albanske manjine? Da li je razvoj tekao očekivanim putem?

– Zna se da je albanska manjina imala velika iskušenja u prošlosti, posebno u Miloševićevom režimu, stoga Albanci nisu mogli da na vreme oforme Nacionalni savet. Istina je da smo prvi put 2010. osnovali Nacionalni savet albanske nacionalne manjine, jer i nama nije bilo lako da donesemo odluku o osnivanju ovog Saveta i nismo očekivali da će biti mnogo urađeno. Međutim, ima nekoliko konkretnih koraka za koje možemo reći da su ostvareni. Na primer, ako govorimo o obrazovanju, dostupan je mali broj udžbenika na albanskom jeziku, ali ne svi. Na osnivanje Nacionalnog saveta najviše je pozitivno uticala mobilizovana politika Albanaca, i mi kao Nacionalni savet smo u mogućnosti da naše probleme predstavimo nacionalnom albanskom faktoru, međunarodnom faktoru, normalno, i raznim ministarstvima i Vladi ovde u Beogradu.

* Zbog okolnosti koje su nastale početkom ove godine, trenutno obavljate funkciju predsednika Nacionalnog saveta albanske nacionalne manjine. Koja su Vaša očekivanja povodom predstojećih izbora za nacionalne savete, odnosno u kojim oblastima, a za koje Savet ima nadležnosti, očekujete najveći napredak?

– Opšte je poznato da sam na početku ove godine postao predsednik Nacionalnog saveta albanske nacionalne manjine nakon smrti prethodnog predsednika, pokojnog gospodina Musliua. Naša očekivanja u vezi sa novim izborima za Nacionalni savet albanske nacionalne manjine prvenstveno su nada da ćemo nakon sledećih izbora u Nacionalnom savetu albanske nacionalne manjine imati 29 članova. Sada imamo 15 i nadamo se da će se povećati broj odbornika, na broj koji smo imali 2010. godine kada ih je bilo 29. Takođe, nas je kao Nacionalni savet albanske nacionalne manjine, zbog bojkota popisa stanovništva 2011. godine, Vlada, odnosno Kancelarija za ljudska i manjinska prava, oštetila za svaku narednu godinu. Šta očekujemo od sledećih izbora? Očekujemo rezultate ili veće uspehe. Imajući u vidu da Nacionalni savet albanske nacionalne manjine zakonski ima pravo da funkcioniše u okviru četiri stuba, ili četiri oblasti – oblasti obrazovanja, oblasti kulture, oblasti informisanja i oblasti upotrebe albanskog jezika i pisma, očekujemo veći napredak u oblasti obrazovanja i informisanja, a posebno u oblasti obrazovanja. Voljom Ministarstva prosvete i pod uticajem međunarodnih faktora, naravno, podrazumeva se i našom voljom, očekujemo da u bliskoj budućnosti rešimo probleme udžbenika na albanskom, počevši od osnovnog obrazovanja, pa sve do srednjeg. Pre svega ćemo sarađivati sa svim ministarstvima, posebno sa Ministarstvom prosvete.

MN

* * *

INTERVISTA JONË

Presim rezultate dhe suksese më të mëdha

Komuniteti shqiptar që jeton në këtë pjesë është një komb i lashtë në këtë rajon. Megjithatë, Këshilli Kombëtar i pakicës kombëtare shqiptare u krijua vetëm në vitin 2010, në një kohë kur shumica e këshillave kombëtare tani më kishin të zhvilluar fushën e tyre të veprimtarisë. Meqenëse krijimi i Këshillit Kombëtar kontribuoi në zhvillimin e pakicës shqiptare, si dhe për tema të tjera kemi diskuruar me kryetarin e Këshillit Kombëtar të shqiptarëve, Shukri Imerin.

* Për tia sjellë publikut më afër një komunitet të caktuar kombëtar, bisedën e fillojmë tradicionalisht duke e paraqitur atë. A mund të na thoni kur shqiptarët filluan ti banojnë këto zona dhe çfarë është specifikë e kësaj bashkësie?

– Shqiptarët si pasardhes te ilireve jane populli më I vjeter ne kete rajon, neve kemi argumente shkencore se qe nga shekulli 4 para eres se re keto treva kane qene te banuara nga ana e dardanve (Kacipupi-varrezat e luftetarve dardan, besa ne disa libra permendet edhe qyteti I Domestianit por I cili ende nuk eshte zbuluar)

Poashtu kisha e Rahovicës daton që nga shekulli 11 dhe per te shkruan nje shkrimtar serb,pastaj kalaja e Preshevës, kalaja në fshatin Bushtran dhe shumë e shumë vende të pahulumtuara ose të ndaluara për hulumtim nga organet e caktuara.

E veçanta e bashkësisë shqiptare në Luginë të Preshevës është se në aspektin shkencore ne jemi popull e jo pakice kombetare, këtë e dëshmon numri I popullsisë, territori I caktuar , martesat që I kryejmë mes vete dhe pasardhësit tanë, gjuha , tradita etj.. Por se ne realisht në Serbi njihemi si një bashkësi shqipëtare fajin e ka politika dhe pazarllëqet globale dhe mosmarrveshjet mes popujve të rajonit në tëcilin jetojmë.

* Pakica kombëtare shqiptare për herë të parë mori pjesë në zgjedhjet e këshillit kombëtar në vitin 2010. Si ka ndikuar formimi i Këshillit në pozitën e pakicës shqiptare? A kanë rrjedhur gjerat sipas parashikimeve?

– Dihet botërisht se pakica shqiptare në Luginë të Preshevës ka pasur sfida të mëdha me pushtetet e mëhershme e sidomos gjatë regjimit të Millosheviqit, andaj nuk e ka pasur të lehtë të kyqet menjëher në formimin e këtij Këshilli, Ishte viti 2010 kur për here të pare shqiptarët votuan dhe formuan Këshillin Kombëtar Shqiptar.

Formimi I Këshillit mund të themi se ka mobilizuar më shumë politikën e kësaj ane, problemet tona po kemi mundësi ti parashtrojmë në nivele të ndryshme si shtetërore ashtu edhe kombëtare dhe ndërkombëtare ,por se a jemi të knaqur me rrjedhshmërinë e tij dhe me parashikimet tona lirisht mund të them JO.

* Për shkak të rrethanave që ndodhën në fillim të këtij viti, ju aktualisht kryeni detyren si Kryetar i Këshillit Kombëtar Shqiptar. Cilat janë pritjet tuaja për zgjedhjet e ardhshme për këshillat kombëtare, apo në cilat fusha, për të cilat Këshilli ka kompetenca, ju presni progres më të madh?

– Po, për arsye botërisht të njohura në fillim të këtij viti unë u zgjodha kryetar I Këshillit Kombëtar Shqiptar , pritjet e mia për zgjedhjet e reja të radhës për këtë organ janë se shpresojmë thellë që do të votojmë për 29 anëtar e jo për 15 siq I kemi sot, ndërsa sa I përket pritshmërive dhe sukseseve në fushat ku Këshilli ka kompetenca progresin më të madh e presim në fushën e arsimit dhe të informimit, arsyeja është se faktori ndërkombëtar iu ka qasë më seriozisht kësaj çështjeje dhe se bën trysni në dyja palët dmth.tek ne dhe në qeveri gjegjësisht në ministrit përkatëse me theks të vacant në ministrinë e arsimit.

MN