Geopolitički zemljotres na Bliskom istoku: Sve dogovoreno razgovorima u Kini

Islamska Republika Iran i Kraljevina Saudijska Arabija dogovorile su se tokom pregovora da će ponovo uspostaviti diplomatske odnose i otvoriti ambasade i (diplomatska) predstavništva najkasnije za dva meseca“, ističe agencija Irna, pozivajući se na zajednički saopštenje tri stranke koje je objavila i zvanična saudijska agencija SPA .

Sunitska Saudijska Arabija i šiitski Iran prekinuli su veze prije sedam godina nakon što su demonstranti napali saudijske diplomatske misije u Iranu nakon što je Rijad pogubio istaknutog šiitskog verskog vođu Nimra al-Nimra, prenosi Jutarnji.hr.

U zajedničkom saopštenju Iran i Saudijska Arabija „zahvaljuju Republici Iraku i Sultanatu Oman što su bili domaćini bilateralnih pregovora 2021. i 2022. godine, a liderima i vladi Narodne Republike Kine što su organizovali i podržavali razgovore u svojoj zemlji.“

Ovo je važan geopolitički događaj koji bi mogao da dovede do smirivanja tenzija u regionu Zaliva, koji je bio izuzetno promenljiv poslednjih 12 godina, od Arapskog proleća. Rat u Siriji doveo je Rijad i Teheran na zaraćene strane, jer je prvi nastojao da svrgne Bašara el Asada, dok je drugi nastojao da ga zadrži na vlasti. Uloga Saudijske Arabije u stvaranju terorističke grupe Islamska država ostaje otvoreno pitanje. Nova tačka sukoba postao je Jemen, gde Mohamed bin Salman, prestolonaslednik, pokreće rat da pokaže svoju moć, a zaglavljen je u višegodišnjem sukobu iz kojeg se nije izvukao, u čemu podržava Iran. sa jedne strane, šiitski Huti.

UAE u jednom trenutku zaključuje da njihov savez u tom ratu sa Arabijom izaziva poteškoće, pa se povlači i počinje da obnavlja odnose sa Iranom, sa kojim Katar ima dobre odnose. Kako se razvija konkurencija UAE i Arabije u osvajanju poslovnog primata u regionu, gde je Dubai dobio vetar u leđa sklapanjem Abrahamovih sporazuma sa Izraelom. Arabija postaje sve izolovanija, pokvarila je odnose sa SAD, ali sa Rusijom ide na bolje. I Narodna Republika Kina. Koja vidi idealnu priliku da se profiliše kao posrednik i tako ojača svoj uticaj na Bliskom istoku i kod sunita i kod šiita. Peking ima strateški sporazum sa Iranom, kupuje naftu od Arabije. I to iz Irana, iako krši sankcije SAD.

Sporazum je nesumnjivo planirano da bude objavljen tokom zasedanja Svekineskog nacionalnog kongresa kako bi se potvrdila međunarodna reputacija kineskog predsednika Si Đinpinga nakon što je predlog Pekinga za rešavanje ruske agresije na Ukrajinu pretrpeo međunarodni neuspeh.