Sveštenstvo i monaštvo pred skupštinom Crne Gore

„Verujemo da će SPC u tim naporima, nasuprot svim teškoćama, graditi mostove među ljudima“, poruka je iz SANU povodom spornog crnogorskog Predloga zakona o slobodi veroispovesti ili uverenja i pravnom položaju verskih zajednica, koji bi danas trebalo da uđe u skupštinsku proceduru.

SPC u Crnoj Gori podržao je i Narodni pokret Srba sa KiM Otadžbina.

Mitropolija crnogorsko-primorska, Eparhija budumljanska i deo crnogorske opozicije traže povlačenje Predloga ovog zakona, koji je mesecima unazad predmet spora sa crnogorskim vlastima.

Predsednik i premijer Crne Gore Milo Đukanović i Duško Marković tvrde da nema ništa od povlačenja kontroverznog Predloga zakona zbog kod su reagovali i papa Franjo, Vaseljenska patrijaršija, Ruska pravoslavna crkva, Ukrajinska pravoslavna crkva i Hilandar – jedini srpski manastir na Svetoj Gori, svi tražeći zaštitu SPC.

Prema najavama agencija, juče je o Predlogu zakona o slobodi veroispovesti ili uverenja i pravnom položaju verskih zajednica trebalo da se izjasni i Odbor za ljudska prava i slobode.

Na sajtu crnogorskog parlamenta kao prva od tri tačke dnevnog reda Zakonodavnog odbora najavljen je sporni Predlog zakona. Sveštenstvo i monaštvo Mitropolije crnogorsko-primorske i Eparhije budimljanske najavili su da će početak današnjeg zasedanja Zakonodavnog odbora crnogorskog parlamenta dočekati isred Skupštine Crne Gore.

Na skupu bi trebalo da bude pročitana Svetovasilijevska poruka, sa crkveno-narodnog sabora, održanog prošle subote u Nikšiću, posle čega će u Sabornom hramu Hristovog Vaskrsenja biti služena sveta arhijerejska liturgija.

Pozivajući se na reči svetog Petra Cetinjskog, današnji sabor sveštenstva i monaštva SPC odvijaće se pod sloganom: „U imenu Božjem je sud i pravda“.

Na Velikom molitvenom crkveno-narodnom saboru u Nikšiću Crkva je crnogorskim vlastima uputila četiri zahteva. Prvi je „bezuslovno zakonsko ili ugovorno priznanje i uvažavanje postojanja viševekovnog istorijskog kontinuiteta i pravnog subjektiviteta Mitropolije crnogorsko-primorske i eparhija budimljansko-nikšićke, zahumsko-hercegovačke i mileševske i svih crkvenih pravnih lica u skladu sa kanonskim pravom“.

Traži se i „zaključivanje ugovora sa Vladom Crne Gore kojim bi se, ravnopravno i pod suštinski istovetnim uslovima koji su sadržani u ugovorima koje je Vlada zaključila sa drugim crkvama i verskim zajednicama, regulisala pitanja od zajedničkog interesa“.

Na listi zahteva su i „donošenje zakona o restituciji i pravednoj nadoknadi bespravno oduzete crkvene imovine i odustajanje od novog otimanja imovine crkvama i verskim zajednicama, kao i na Ustavu i međunarodnim standardima zasnovano zakonsko regulisanje i poštovanje autonomije crkava i verskih zajednica“.

Predlog zakona o veroispovesti je, kao tvrde u SPC „zakon protiv Pravoslavlja u Crnoj Gori, koji crnogorska vlada radi ostvarenja nerazumnih ideoloških i političkih ciljeva, pokušava da jednostrano nametne kako bi ozakonila diskriminaciju Mitropolije crnogorsko-primorske i drugih eparhija SPC“ u ovoj bivšoj jugoslovenskoj republici, uključujući i „otimanje hramova i grobova, pljačku crkvene imovine, ukidanje pravnog statusa SPC i gaženje prava na slobodu i veru“.

Na liturgiji u Nikšiću u subotu je zajedno sa mitropolitom crnogorsko-primorskim Amfilohijem (Radovićem) služilo još osam arhijereja iz više eparhija SPC, a poruka podrške vernicima u Crnoj Gori stiga je i iz Eparhije buenosajreske i južnoameričke.

Iako je zvanični sajt SPC prenosio sve detalje i poruke sabora u Nikšiću, pojedini crkveni krugovi ukazuju da među pismima podrške koja su stigla Carigrada, Moskve, Kijeva, Hilandara, a pre toga i Rima, nedostaje poruka iz sedišta Srpske patrijaršije u Beogradu.

Na crkveno-narodnom saboru u Nikšiću, gde su sa Ostrga bile donete i mošti svetog Vasilija Ostroškog, prema procenama medija, okupilo se više hiljada ljudi, dok je iz Mitropolije crnogorsko-primorske saopšteno da je mošti svetog Vasilija celivalo 20.000 vernika.