Gradski grb: Obeležje prestonice u obliku štita

Utvrđivanje beogradskog grba inicirao je tadašnji predsednik opštine grada Beograda Milan Nešić. Stručni odbor sastavljen od vrhunskih umetnika, univerzitetskih profesora i heraldičara doneo je određene zaključke, odnosno odredio odlike koje bi grb trebalo da poseduje.

Zaključeno je da „grb grada Beograda mora imati oblik štita, koji se u dnu završava lakim šiljkom“. Drugo, kao elementi grba navedene su nacionalne boje, reke kao simbol grada, rimska lađa trirem kao simbol starine, kao i bele zidine s otvorenom kapijom. Takođe, u ovom zaključku pominje se i da je zemljište, koje treba da se nalazi u klinu grba, simbol krvi, večnog stradanja i patnje grada, pa zato mora biti crvene boje. Reke i zidine bele su boje, a nebo plave kao simbol nade i vere u bolju budućnost.

Na konkurs raspisan prema pomenutim pravilima stiglo je 56 skica, od kojih je u uži izbor uvršćeno 20. Prvu nagradu osvojio je beogradski slikar Đorđe Andrejević Kun, čija je skica i prihvaćena za zvanični grb grada. Utvrđivanje grba podrazumevao je studiozan rad sa najboljim poznavaocima i stručnjacima, a problem je izučen sa istorijskog, heraldičkog i sa umetničko-estetskog stanovišta. Međutim, početak rata doprineo je da se čitava ova ideja zaboravi.

Postoje i pretpostavke da je autor skice grba, pred kraj svog života, izvršio neke izmene. Ovu pretpostavku demantovala je njegova ćerka Mira Kun, u pismu predsedniku Skupštine grada 1990. koje je objavljeno u listu „Politika“. Međutim, u različitim statutima grada, koji su donošeni u godinama nakon Drugog svertskog rata, pominje se ideja da grad ima svoje obeležje. U nekima se navodi da poseduje svoj grb, dok u drugima piše da grad ima ima gradski amblem, pojam koji ne odgovara pravoj suštini pojma grb. Ipak, tih godina zvaničan grb nije bio utvrđen.

Ideja o utvrđivanju grba ponovo je pokrenuta tek 1990. godine, kada je održana tribina povodom toga u Biblioteci grada. Naredne godine obavljen je i razgovor o grbu u Skupštini grada, nakon čega je za zvaničan grb grada Beograda utvrđen upravo onaj Kunov iz 1931. Tom prilikom izvršene su i određene promene na grbu, koje teško mogu i da se primete. Naime, prema utvrđenim pravilima, na grbu treba da se nalazi rimski brod trirem, brod sa tri reda vesala. Na crtežu su, međutim, vesla bila u dva reda, tako da je izvršena korekcija kako bi se ispoštovalo dato pravilo.

Grb iz 1931. i danas je zvanično obeležje grada. Koristi se u tri oblika – kao osnovni, srednji i veliki grb, a njegova upotreba regulisana je odlukom Skupštine grada. Zastavu grada predstavlja grb bez štita, koji ispunjava čitavo polje zastave.

Beogradski grbovi kroz istoriju

Prva priča o gradskom grbu potiče iz vremena despota Stefana Lazarevića, kada Beograd prvi put postaje prestonica srpske države u 15. veku. Konstantin Filozof opisao ga je kao „pečat zlatni… koji ima sliku grada“. Kasnije pominje se i grb iz vremena mađarske prevlasti, da bi se tradicija prekinula pod turskom okupacijom. Turci, naime,  nisu poznavali ovu vrstu simbola. Kada su Austrijanci ponovo zauzeli Beograd, Aleksandar Virtenbeški usvojio je novi gradski grb. Isto tako, u Brokhausenovoj enciklopediji nalazi se crtež označen kao „srednjevekovni grb Beograda“, a 1914. grb Beograda pominje se i u Larusovoj enciklopediji. Ovaj grb prikazan je kao grb sa četiri ocila, krunom na vrhu i trakom u donjem delu sa natpisom „Opština grada Beograda“.