Na Kosovu odlukom suda zabranjena srpska zastava za Vidovdan

Prema tumačenju Suda, ovakva odluka „ozbiljno narušava jedinstveni i ustavni karakter Kosova“. Sud smatra i da odluka „ozbiljno ugrožava javni red i međuetnički suživot i može izazvati međuetničke tenzije“, prenosi Gazeta ekspres.

Kako se podseća, 10. juna prošle godine Opština Gračanica donela je odluku da se Vidovdan obeleži i proslavi uz korišćenje simbola i zastava Srbije i uputila je Ministarstvu za administraciju i lokalnu samoupravu na procenu zakonitosti. Dva dana kasnije, to Ministarstvo je zahtev prosledio Ministarstvu unutrašnjih poslova na procenu zakonitosti.

Nakon analize, MUP je odgovorio Opštini Gračanica i Ministarstvu za administraciju i lokalnu samoupravu, navodeći da „28. jun nije utvrđen kao zvaničan praznik ili memorijalni dan na Kosovu“, čime je dovedena u pitanje zakonitost ove odluke.

Zbog toga je 31. jula, Ministarstvo za administraciju i lokalnu samoupravu tužilo Opštinu Gračanica, tražeći od Osnovnog suda u Prištini, da poništi njihovu odluku.

Skoro godinu dana kasnije, u rešenju donetom 9. juna ove godine, sudija Krešnik Kaćiju je u potpunosti usvojio tužbu Ministarstva i poništio odluku Opštine Gračanica, navodeći da „ova presuda zamenjuje poništeni akt i ima obavezujući karakter“.

U obrazloženju se nadovi da prema Zakonu o zvaničnim praznicima na Kosovu, „samo Vlada u saradnji sa predsednikom može da odredi memorijalne dane, od kojih dva u konsultaciji sa srpskom zajednicom“.

„Opštine nemaju nadležnost da proglašavaju posebne praznike sa javnim uticajem, koji uključuju korišćenje državnih ili nacionalnih simbola na javnim mestima“, navodi se u odluci.

Sud je odluku Opštine Gračanica da odobri isticanje „zastave druge države“ povodom praznika koji nije priznat kao zvaničan od strane institucija Kosova ocenio kao „prekoračenje nadležnosti utvrđenih zakonom“.

Ovakva odluka, prema tumačenju Osnovnog suda u Prištini, „ozbiljno narušava jedinstveni i ustavni karakter Kosova“.

„Prema članu 1 Ustava, Kosovo je jedinstvena i nedeljiva država, i opštinske vlasti ne mogu da preduzimaju radnje koje relativizuju ovaj princip. Dozvola za isticanje zastave druge države (Srbije), van zakonski predviđenih slučajeva, može se percipirati kao simbolički čin dvojnog suvereniteta ili političke samoorganizacije suprotno ustavnom poretku. Svaka ovakva dozvola bez zakonskog osnova može stvoriti opasan presedan za podrivanje pravnog poretka i državnog jedinstva“, navodi se dalje u obrazloženju presude.

Sud je ocenio da odluka Opštine Gračanica „ozbiljno ugrožava javni red i međuetnički suživot“.

„Ova odluka može izazvati međuetničke tenzije, naročito ako se doživi da opštinske vlasti favorizuju jednu zajednicu protivno pravnom poretku i osećanjima drugih zajednica. Ova pretnja javnom redu je još veća kada se simboli druge države organizovano ističu od strane javnog opštinskog autoriteta, bez saglasnosti ili ovlašćenja centralnih institucija“, dodaje se u obrazloženju presude Osnovnog suda u Prištini.

Sud je takođe odbacio tvrdnje Opštine Gračanica da „ta odluka nema produženo ili trajno pravno dejstvo, već je jasno vremenski ograničena na 28. jun 2024“. U tom smislu, sud je utvrdio da privremeni karakter akta ne oslobađa od njegove nezakonitosti.

Navodi se da ova presuda treba da posluži kao model postupanja ne samo za tuženu, već i za sve druge opštine ubuduće, potvrđujući da opštine nemaju pravo da preduzimaju radnje koje zadiru u nadležnosti centralne vlasti, da ne mogu legalizovati javno isticanje simbola stranih država svojim samostalnim odlukama suprotnim stavovima Ministarstva unutrašnjih poslova i relevantnim zakonima, te da moraju poštovati hijerarhiju akata i odluka centralnih organa Kosova.

Osudili Srpska lista i Petković

Srpska lista ocenila je da je odluka Osnovnog suda u Prištini o zabrani isticanja zastava Srbije za Vidovdan politički motivisana i povezana sa predstojećim lokalnim izborima i zatražila da Sud postupa po istim aršinima i primeni sopstveno obrazloženje i u slučajevima koji se odnose na albansku zastavu.

Srpska lista je saopštila i da će nadležni organi Opštine Gračanica podneti žalbu na ovu odluku.

Citirajući delove obrazloženja presude, u kojoj Sud navodi da se „dozvoljavanje isticanja zastave druge države (Srbije), osim u slučajevima predviđenim zakonom, može se shvatiti kao simbolički čin dvostrukog suvereniteta ili političkog samoorganizovanja, čime se krši ustavni poredak“, kao i da je to „posebno važno u kontekstu etničke i političke osetljivosti na Kosovu. Svaka takva dozvola bez pravnog osnova mogla bi da postavi opasan presedan za potkopavanje pravnog poretka i državnog jedinstva“, kao i da „odluka Opštine Gračanica ozbiljno ugrožava javni red i međuetnički suživot“, Spska lista zatražila je isti odnos i kada je u pitanju albanska zastava.

„Zahtevamo da isti ovaj Sud reaguje povodom isticanja zastave Albanije u plenarnoj sali Skupštine Kosova od strane Aljbina Kurtija i to u situaciji kada nijedan zvaničnik Albanije nije prisutan niti je gost na sednici Skupštine“, ističu u saopštenju.

Takođe, zahtevaju da Osnovni sud u Prištini postupa po istim aršinima i primeni sopstveno obrazloženje i u slučajevima koji se odnose na albansku zastavu, podsećajući da su upravo njihovi poslanici godinama podnosili predloge da se Vidovdan zakonski definiše kao praznik srpskog naroda, što se uporno onemogućava u parlamentu.

„Odluka Osnovnog suda u Prištini nije ništa drugo do još jedan pokazatelj odnosa režima u Prištini prema srpskom narodu, a vreme donošenja te odluke direktno je povezano sa raspisanim lokalnim izborima i predstavlja pokušaj sticanja jeftinih političkih poena“, zaključuju u Srpskoj listi.

Direktor Kancelarije za KiM Petar Petković saopštio je da je presuda Osnovnog suda u Prištini direktno usmerena protiv srpskog naroda i pokazuje antisrpsko i fašističko lice režima Aljbina Kurtija.

Petković je istakao da dok albanski ekstremisti svakodnevno na srpskim kućama, dečjim igralištima i školama „ispisuju grafite terorističke UČK i mašu zastavama ove zločinačke organizacije“, a Aljbin Kurti na svojim skupovima ističe zastavu takozvane velike Albanije, vlastima u Prištini smeta srpska zastava i mirna proslava Vidovdana.

„Svake godine, Kurtijeve falange pojačavaju represiju nad Srbima posebno uoči Vidovdana i sprovode otvoreni lov na sve srpsko, kroz montirana hapšenja i linč hodočasnika, a sada se obračunavaju i sa srpskim nacionalnim simbolima s ciljem zatiranja srpskih tragova na KiM, ali i prikrivanja sopstvenih neuspeha na političkom polju i dodatnog podizanja tenzija“, naveo je Petković.

On dodaje da ovakvim potezima Kurti želi da podiže tenzije, unosi nemir i zastrašuje srpski narod.

„Kao što srpski narod kaže – na Vidovdan se sve vidi – tako se najjasnije vidi i zločinačko i antisrpsko lice režima Aljbina Kurtija, i o ovom poslednjem ekslatornom potezu Kancelarija za Kosovo i Metohiju obavestiće sve međunarodne predstavnike i zahtevati njihovu odlučnu reakciju, jer nigde na svetu nije zabranjeno isticanje nacionalnih zastava i simbola, posebno za praznike, osim u provizorijumu Aljbina Kurtija“, istakao je Petković.

Direktor Kancelarije za KiM dodaje da je reč o opasnom i sistemskom institucionalnom obespravljivanju srpskog naroda na Kosovu, ali da, kakvu god represiju Kurti da sprovodi, „ne može da iz srca svakog čestitog Srbina na Kosovu i Metohiji istisne srpsku trobojku“.