Političar koji je fašizam voleo do groba

Za feljton je korišćen materijal iz knjige „Stojadinović u Argentini“, čiji je autor Bojan Simić, viši naučni saradnik Instituta za noviju istoriju Srbije.

Feljton se naime bavi periodom koji je Stojadinović, nakon puštanja iz britanske internacije, proveo u Argentini od 1948. pa sve do svoje smrti 1961. godine.

Bez obzira na pojedine tvrdnje da Stojadinović, premijer Jugoslavije pre Drugog svetskog rata, nije bio fašista već „pragmatičan političar koji je želeo najbolje za zemlju“ uvek sam bio pri stavu da je on ništa drugo do fašista. To pokazuju brojne činjenice i istorijski podaci.

Jugoslovenska radikalna zajednica, skraćeno nazvana Jereza, koju je Stojadinović formirao 1935. godine bila je stranka izrazito desničarskih tendencija kojoj je uzor u ideološkom i organizacionom smislu bila Nacionalna fašistička partija Benita Musolinija.

Jereza je po ugledu na po zlu čuvene italijanske „crnokošuljaše“ osnovala svoju partijsku miliciju koja je bila uniformisana i obučena u zelene košulje.

Pripadnici Jereze su svog predsednika Stojadinovića na javnim skupovima pozdravljali uzdignutom desnom rukom, po ugledu na fašiste, a on se kao premijer sastajao i bio u prijateljskim odnosima sa grofom Galeacom Ćanom, ministrom inostranih poslova fašističke Italije, vodio politiku približavanja silama Osovine i potpisao pakt o nenapadanju sa Musolinijevim režimom.

Pripadnici Jugoslovenske radikalne zajednice Stojadinovića su nazivali vođom, a na skupovima su mu tako i skandirali svesno na taj način praveći paralelu sa Musolinijem.

Sve su ovo nepobitni dokazi da je Stojadinović bio fašista tokom perioda svog aktivnog bavljenja politikom u Kraljevini Jugoslaviji.

Pročitavši feljton shvatio sam da je Milan Stojadinović ostao takav i u emigraciji sve do kraja svog života. Opet, za to postoji niz autentičnih podataka i činjenica.

Argentinske vlasti dozvolu da se naseli u toj zemlji Stojadinoviću daju na preporuku nikog drugog do Branka Benzona, bivšeg ambasadora „Nezavisne Države Hrvatske“ u Berlinu.

To što je osvedočeni ustaša Benzon dao preporuku za Stojadinovića automatska je potvrda da ga je smatrao svojim ideološkim saborcem, odnosno fašistom.

U vreme kada Stojadinović dolazi u Argentinu u njoj vlada Huan Peron, koji je bio veliki poštovalaca Benita Musolinija, smatran je začetnikom latinoameričke varijante fašizma a kada je oboren u vojnom udaru 1955. godine utočište je potražio u Španiji kod Franciska Franka, još jednog ozloglašenog fašiste.

Poznato je da se Stojadinović 1954. godine sastao sa liderom ustaša Antom Pavelićem i potpisao proglas o razbijanju socijalističke Jugoslavije i podelu njenih delova između velike Srbije i velike Hrvatske.

Kada je osnivač britanskog fašizma Osvald Mozli posetio Argentinu među prisutnima na skupu povodom njegovog dolaska bio je naravno i Milan Stojadinović.

Predsednik Srbije Aleksandar Vučić je ranije veoma pohvalno govorio o Stojadinoviću.

Čak je i Ani Brnabić, pre nego što je postavljena za premijerku poklonio knjigu o njemu. Iskreno se nadam da će se predsednik Vučić upoznati sa činjenicama o vođi Jereze te da ga novom premijeru neće predstavljati kao pozitivan primer.

Stavovi izraženi u ovom tekstu autorovi su i ne odražavaju nužno uređivačku politiku Danasa.