Mistična „Bengalska noć“

Knjigu je s rumunskog prevela Daniela Popov. Prema motivima ovog književnog predloška snimljen je istoimeni film 1988. u režiji Nikolasa Kloca, sa Hju Grantom u glavnoj ulozi.

Interesantan je podatak da je ovaj roman, u Rumuniji objavljen 1933, kasnije preveden na mnoge svetske jezike, zapravo najpoznatije Elijadeovo književno delo koje spada u romane njegovog tzv. postindijskog perioda, nastalo posle četvorogodišnjeg boravka u Indiji.

Po tom romanu Elijade je u 26. godini postao naširoko poznat pisac.

Radnja je zasnovana na iskustvu Elijadeovog života u Kalkuti, u kući njegovog indijskog mentora.

„Bengalska noć / Maitreji“ priča je o je o ljubavi koja se rađa između njegovog protagoniste Alena i Maitreji, ćerke njegovog domaćina. Ova zabranjena ljubav povod je za priču o različitosti civilizacija, nadmenim predrasudama evropskog intelektualca prema „primitivnoj“ pesnikinji (učenici Rabindranta Tagorea), ali i o postepenom i neminovnom kontrauticaju i nesvesnoj promeni odnosa mladog evropocentričnog junaka prema drevnoj i bogatoj kulturi Indije. Vladislav Bajac je u beleški o ovom delu podsetio na činjenicu da je Mirča Elijade (1907-1986), „verovatno najpoznatiji poreklom rumunski, a po delu najznačajniji svetski izučavalac istorije religije, jednako čuven autor knjiga iz oblasti mitologije, alhemije, indijske filozofije – manje znan po svojim beletrističkim radovima, iako je karijeru započeo objavljivanjem umetničke proze“.

Iako je postao i ostao čuven prevashodno po svojim naučnim delima, najpre iz opravdano stručnih razloga, Elijadeovo književno stvaralaštvo je ostalo u njihovoj senci zbog još jedne lične, ali i nametnute i neobične odluke.

Naime, Elijade je naučne radove pisao i objavljivao uglavnom na francuskom i engleskom jeziku, a beletrističke isključivo na rumunskom. Time je uticao i na ritam, redosled i širinu (ne)rasprostranjenosti onoga što je napisao.

Otud je njegovo prozno književno delo (koje čine desetine knjiga – romana i pripovedaka) u odnosu na akademsko, ostalo nedovoljno, nepravovremeno, pa i asimetrično prevođeno i istraživano.

Po povratku iz Indije u Rumuniju, početkom 30-ih godina 20. veka Elijade je napisao romane „Svetlo koje se gasi“ i „Izabel i đavolje vode“. Sa romanom „Bengalska noć / Maitreji“postigao je izvanredan uspeh u Rumuniji; za njega je i nagrađen, te u svojoj 26. godini postaje jedan od najpoznatijih pisaca svog vremena. Uz doktorsku disertaciju o jogi, Elijade nastavlja da objavljuje romane: „Povratak iz raja“ (1934), ,“Gradilište“ (1935), „Huligani“ (1935), „Gospođica Kristina“ (1936), „Zmija“ (1937), „Svadba na nebu“ (1938), i „Tajna doktora Honigbergera“ (1940).