Otkud toliko tuge i nesreće u našim životima? Zbog čega smo emotivno zapušteni, otupeli i otuđeni? Kako da se pojedinac izbori za slobodu? Da možda nismo savremenici civilizacije koja polako i sigurno uništava sve ljudsko?
To su neka od pitanja koja postavlja predstava „Ines de Kastro“, spisateljice Džo Kliford, u režiji Nemanje Ranković, koja je nedavno premijerno izvedena na sceni užičkog Narodnog pozorišta. Dramaturgiju potpisuje Matko Botić, asistent reditelja je Slobodan Ljubičić, scenografiju je osmislila Marijana Zorzic Petrović, kostime Snežana Kovačević, muziku Miroljub Aranđelović Rasinski, a scenski pokret Ivica Klemenc.
Iako se oslanja na legendu o Ines de Kastro, Španjolki koja je zaljubljena u Pedra, naslednika portugalskog trona, u vreme špansko-portugalskog rata pre više od dva veka, i poseduje skoro klasičnu strukturu antičke drame, užička predstava je savremena i ima „miris“ našeg prostora. Kroz tragičnu priču o dvoje ljubavnika naslućuje se i nesreća ljudi tokom ratova na bivšem jugoslovenskom prostoru, ali i nesreća naše sadašnjice.
Već prepoznatljiv rediteljski rukopis Nemanje Rankovića, umetničkog direktora užičkog pozorišta, koji se sličnim temama bavio u svojim prethodnim komadima („Umetnost i Dokolica“, najnagrađivanije predstave užičkog teatra, kao i „Metak za sve“, koji je režirao u Rijeci), ogleda se u svedenom i minimalističkom, ali filigranski preciznom teatarskom izrazu. Njegovu zamisao ispratili su sjajni glumci, bez trunke patetike i glumačkih suvišnosti, pa čak i bez bilo kakvog fizičkog kontakta, i uspeli su da odigraju sofisticiranu, veoma emotivnu i logičnu pozorišnu celinu.
„Ines de Kastro“ Ivane Pavićević je ubedljiva, a njena ljubav veličanstvena, iskrena i čista, svojevrsni protest malograđanštini. Njen ljubavnik Pedro (Vahidin Prelić) nespreman da se suprotstavi ocu kralju, prekasno postaje muškarac i svoju nesuđeni kraljicu kruniše nakon njene smrti. Lik Pančeta, kraljevog savetnika i dželata, Nemanja Jovanović je izneo bez stereotipa i poslužio se unutrašnjim pravdanjima o sopstvenoj nesreći, čije je ishodište u ratnom detinjstvu. Bojana Zečević, tumačeći Blanku, Pedrovu zakonitu suprugu kojoj ljubav nije uzvraćena, ponudila je jednu od najpotresnijih scena u predstavi, a Divna Marić, tumačeći Smrt, ostvarila je jednu od svojih, možda, najboljih uloga. Slobodan Ljubičić, u ulozi kralja koji „pere ruke“ zarad viših interesa, maestralno je izveo monolog pred sopstveno okončanje. Treba biti majstor scene i izvesti takav monolog, a istovremeno prstima u mikrofon stvarati otkucaje srca. Osim Ivane Pavićević, ostali glumci, istovremeno su i članovi hora, obični i mali ljudi, voajeri sopstvenih i tuđih života.
Uspehu predstave doprinela je scenografija koja podseća na ostatke tvrđave, a istovremeno je i lavirint sa prostorom u koji, osim Ines de Kastro, nijedan lik iz komada ne ulazi, što simbolizuje njenu zatočenost sopstvenim idealima i izolovanost od ostatka sveta. Igra ansambla znalački je podržana i video umecima, ali i efektnom muzikom, koja podseća na portugalski fado sa izletima u psihodeliju, kao ilustraciju stanja likova, čiji su kostimi savremeni, sa diskretnim naznakama epohe, crno beli, dok je glavna junakinja u haljini boje krvi.
U epilogu komada, sa prizorima posthumnog krunisanja, koji prerasta u karnevalsku nekrofiliju, sagledan je čitav naš svet – gnojan, pokvaren, otuđen, neslobodan, nehuman… Sve to trebalo je sručiti sa scene, a istovremeno uputiti i poruku o iskonskoj ljudskoj potrebi, čiji sažetak može biti u rečenici All You Need is Love.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
