Istraživači otkrili zašto mnogi pušači nikada neće dobiti rak pluća

Ovo otkriće moglo bi da pomogne u identifikaciji pušača koji su podložniji raku pluća i zahtevaju pomno praćenje.

„Ovo bi se moglo pokazati kao važan korak ka prevenciji i ranom otkrivanju rizika od raka pluća“, rekao je dr Sajmon Spivek, jedan od autora studije, profesor medicine, epidemiologije i zdravlja stanovništva i genetike Medicinskog fakulteta Albert Ajnštajn i pulmolog u Montefiore zdravstvenom sistemu.

Prevazilaženje prepreka za proučavanje mutacija ćelija

Dugo se verovalo da pušenje izaziva rak pluća izazivanjem mutacija DNK u zdravim ćelijama pluća. Nedostatak tačne metode za kvantifikaciju mutacija u normalnim ćelijama donedavno je sprečavao proveru tačnosti ove teorije. Prema dr Janu Vijgu, jednom od autora studije i profesoru na katedri genetike, oftalmologije i vizuelnih nauka, i katedri Lole i Saula Krejmera za molekularnu genetiku Medicinskog fakulteta Albert Ajnštajn, ova studija je bila prva koja je pružiti dokaze za teoriju zbog ograničenja postojećih metoda.

Dr Vijg razvio je poboljšani pristup sekvenciranju čitavih genoma pojedinačnih ćelija pre nekoliko godina i tako prevazišao ovu prepreku, piše The Brighter Side of News.

Greške u sekvenciranju mogu biti ozbiljan problem kada se analiziraju ćelije sa retkim i slučajnim mutacijama korišćenjem metoda sekvenciranja celog genoma jedne ćelije. Ove greške može biti teško razlikovati od pravih mutacija.

U 2017, dr Vijg je razvio novu tehniku sekvenciranja kako bi se rešio ovaj problem. Prema izveštaju objavljenom u žurnalu Nature Methods, njegov metod smanjuje greške u sekvenciranju i uzima ih u obzir.

Istraživači su koristili novi metod da uporede mutacioni pejzaž normalnih epitelnih ćelija pluća iz dve grupe ljude: 14 nepušača, starosti od 11 do 86 godina, i 19 pušača, starosti od 44 do 81 godine. Ćelije su sakupljene od pacijenata koji su bili podvrgnuti bronhoskopiji za dijagnostičke testove koji nisu povezani sa rakom.

Dr Spivek, jedan od istraživača uključenih u studiju, primetio je da ove ćelije pluća mogu da akumuliraju mutacije tokom vremena zbog starenja i pušenja i da je najveća šansa da će upravo one postati kancerogene. Ćelije mogu da prežive godinama ili čak decenijama.

Mutacije uzrokovane pušenjem

U jednoj studiji, istraživači su primetili da nepušači i pušači akumuliraju mutacije (varijante sa jednim nukleotidom i male insercije i delecije) u svojim plućnim ćelijama kako stare. Međutim, ćelije pluća pušača imale su značajno veći broj mutacija nego one nepušača. Ovo zapažanje u skladu je sa hipotezom da pušenje povećava rizik od raka pluća povećavajući učestalost mutacija. Dr Spivek je istakao da bi ovo mogao biti jedan od razloga zašto je rak pluća neuobičajen među nepušačima, dok 10% do 20% osoba koje puše veći deo života dobije ovu bolest.

Štaviše, broj mutacija otkrivenih u plućnim ćelijama porastao je proporcionalno sa brojem godina pušenja, što implicira povećan rizik od raka pluća. Ipak, istraživači su primetili da je porast mutacija ćelija dostigao vrhunac nakon 23 godine pušenja, što ukazuje na ograničenje količine mutacija koje se mogu akumulirati u ćelijama pluća.

Prema rečima dr Spiveka, pojedinci koji su najviše pušili nisu imali najviše mutacija. Ovo ukazuje da su takve osobe možda uspele da potisnu dalje nakupljanje mutacija, omogućavajući im da prežive duži period uprkos dugom pušačkom stažu. Dr Spivek sugeriše da bi izostanak rasta mutacija mogao biti rezultat njihovih efikasnih sistema za popravku oštećenja DNK ili detoksikaciju dima cigareta.

Dr Vijg je izjavio da planiraju da razviju nove testove koji bi mogli da izmere kapacitet pojedinca za popravku ili detoksikaciju DNK. Ovaj pristup može pružiti novo sredstvo za procenu rizika od raka pluća.