Značaj ranog otkrivanja i lečenja raka grlića materice

Srbija je već godinama među zemljama sa najvećom incidencom rak grlića materice (24,1 na 100.000 ljudi, dvostruko više nego što je prosek u Evropi). Najčešće se javlja kod žena između 45. i 50. godine i između 70. i 75. godine života.

Bolest se razvija kroz niz promena epitela koje se nazivaju cervikalnim intraepitelnim neoplazijama ili skraćeno CIN. CIN se zatim svrstava u jedno od skvamoznih intraepitelnih lezija, skraćeno SIL. CIN drugog i trećeg stepena prethode većini invanzivnih formi planocelularnog karcinoma.

Adenokarcinomu grlića materice prethodi adenokarcinom in Situ, koji se smatra prethodnikom invanzivne bolesti. Kod njega je čest slučaj zaraženosti HPV virusom tip 18, u čak 60-80% slučajeva.

Prisustvo jednog od 120 tipova HPV virusa je najznačajniji faktor rizika za pojavu raka grlića materice.

Humani papiloma virus se prenosi seksulanim putem i za sada ne postoji adekvatno lečenje kojim bi se smanjili rizici od raka grlića materice. Infekcija HPV virusom ne daje nikakve simptome tako da većina ljudi i ne zna da je zaražena, a procenjuje se da se radi o oko 70% populacije.

Kod većine žena zaraženih HPV virusom će imuni sistem stvoriti antitela u roku od šest meseci do dve godine i uspešno savladati infekciju.

Nema simptoma u ranom stadijumu

Nažalost, u ranom periodu nema skoro nikakvih simptoma koji bi mogli govoriti o tome da se nešto bitno dešava sa organizmom.

Među prvim simptomima karcinoma grlića materice su: vaginalno krvarenje nakon menstrualnog ciklusa, nemogućnost da se pretrpi mokrenje, krv u urinu, promene u stolici, bolovi u stomaku, gubitak apetita, bol u kostima, bol u donjem delu leđa i naglo mršavljenje.

Prevencija i rano otkrivanje

U posebnom riziku za pojavu karcinoma grlića materice su žene:

• koje su imale brojne seksualne partnere
• koje su imale seksualne odnose sa muškarcem koji je zaražen HPV virusom
• koje imaju kondilome i druge polne bolesti
• koje su ranije lečene zbog CIN I i CIN II
• koje su dugotrajno uzimale oralne kontraceptive
• koje su pušači ili bivši pušači
• koje ne odlaze na redovne ginekološke kontrole i Papa test
• koje imaju odsustvo imunog odgovora ili slab imuni sistem

Da bi se na vreme otkrile promene na grliću materice neophodno je bar jednom godišnje ići na preventivan ginekološki pregled koji uključuje kolposkopiju i Papa test. Papa test se smatra zlatnim standardom u ranom otkrivanju promena na grliću materice ka\e naš poznati hirurg ginekolog dr Luka Anđelić.

Kada se na Papa testu pronađu promene radi se biopsija i citološki pregled uzetog materijala kako bi se tačno utvrdio stadijum karcinoma.

Pored toga prate se i tumor markeri SCC, najčešće tokom lečenja. Invanzivni karcinom nastaje kada maligne ćelije probiju bazalnu membranu i kada iz epitela počene širenje u stromu. Karcinom se iz grlića širi na tri načina: limfogeno (najčešće), hematogeno i direktno u okolno tkivo.

Lečenje karcinoma grlića materice

U zavisnosti od stadijuma kada je otkriven karcinom grlića materice razlikuje se i način lečenja. Ukoliko se radi o predkarcinozi CIN1 – praćenje promena ili uklanjanje laserom, hladnom koagulacijom ili elektrokauterizacijom. Za CIN II i CIN III najčešće se primenjuje uklanjanje promene ekscezijom (konizacija laserom, loop-dijatermija ili histeroktomija).

U tom periodu izlečenje je verovatnije, a pacijentkinje ne ostaju na lečenju u bolnici već isti dan idu kući.

Kada dođe do razvoja karcinoma grlića materice radi se totalna histeroktomija ili konizacija kojom se odstranjuje vaginalni deo grlića materice u obliku kupe (početni stadijum). Po potrebi se uvodi radioterapija i hemioterapija.

Atlas opšta bolnica poseduje iskusan hirurški tim koji ima veliko iskustvo u lečenju svih ginekoloških problema kao i karcinoma grlića meterice. Veliki broj izvedenih ginekoloških hirurških intervencija nam omogućava da stručno i rutinski obavimo kompletnu dijagnostiku i potrebno lečenje.