Rodbinski koreni britanskih kraljeva: Do koje mere su Nemci?

Pre tri veka godina, 12. avgusta 1712, nemački izborni knez Georg Ludvig od Hanovera proglašen je u odsustvu engleskim kraljem – dobio je ime Džordž I. On je jedini mogući naslednik britanske krune i time prvi Nemac koji će biti na britanskom prestolu.

Njegovi britanski podanici u početku nisu oduševljeni. Tek dve godine posle proglašenja, kralj stupa na englesko tlo i oktobra 1714. je krunisan. Unaokolo se pojavljuje sa dve metrese, jedva da govori engleski – i nema manire. Navodno je postojalo uputstvo u jednom protokolu da ne bi trebalo sluge gađati komadima pečenja.

Ipak, Britanci su uskoro primetili da Džordž I uspešno vlada. Ugušio je dva škotska ustanka, ustanovio dvopartijski sistem koji važi do danas, izgradio dobru ratnu mornaricu i proširio britansku imperiju.

Ostali Džordžovi

Njegov sin Džordž II Britancima je ostavio nacionalnu himnu „God Save The King“ ili kasnije „God Save The Queen“. A njegov sin, Džordž III je prvi kralj nemačkog porekla koji je rođen u Engleskoj i govorio engleski kao maternji jezik. On je za ženu uzeo nemačku princezu Šarlote fon Meklenburg-Štrelic. Sa njom je imao petnaestoro dece.

Džordž III je bolovao od poremećaja metabolizma koji je doveo do teških psihičkih smetnji. To sve više ograničava njegovu sposobnost da vlada. Njegova „mentalna bolest“ mu je donela nadimak „Ludi“.

Njegov najstariji sin bio je pravi dendi. Još za očeva života 1820. krunisan je za kralja kao Džordž IV Njegov razuzdan život ga je kod podanika učinio neomiljenim. Nazvali su ga „debeli“.

Kada je umro, Britanci nisu tugovali, jer je rasipništvom i ekscentričnim ponašanjem teško narušio ugled kraljevske kuće. Nije imao posebnu političku ostavštinu, ali je izgradio kulturno dobro prvog reda – Bakingemsku kuću je proširio u Bakingemsku palatu. A u odmaralištu Brajton je podigao velelepni Kraljevski paviljon.

Kraljica Viktorija i kralj Albert

Godine 1837. je Džordža IV nasledila njegova bratanica Viktorija. Iako je rođena u Engleskoj, maternji jezik joj je bio nemački. Udala se za svog rođaka, nemačkog princa Alberta fon Zaksen-Koburga i Gote. Britanci su mu se podsmevali – šta će naša kraljica s nemačkim provincijskim knezom? Uskoro će promeniti mišljenje.

Albert se zalagao za podanike. Kažu da je on doveo na ostrvo nemački običaj postavljanja božićne jelke. Doveo je prvu svetsku izložbu 1851. u London, reformisao državnu upravu i građevinarstvo u kraljevini.

Albert je ponovo doprineo usponu ugleda kraljevske porodice. U Londonu mu je podignut raskošan spomenik, postoji i Albertov most, a njegovo ime je u imenu jedne od najčuvenijih koncertnih dvorana na svetu – Rojal Albert Hol.

„Baka Evropa“

Viktorija je rodila devetoro dece i preuzela uglavnom reprezentativne dužnosti. Spoljnopolitički uticaj zasnivala je na rođačkim vezama sa skoro svim važnijim kraljevskim kućama Evrope. Deca su sklapala brakove s predstavnicima važnih kneževskih porodica. Stoga ne treba da čudi da su mnogi vladari u Evropi njeni potomci: Danska kraljica, norveški kralj, švedski kralj, bivši španski kralj i Elizabeta II.

Viktorija je dobila nadimak „baka Evropa“. Bila je na prestolu 64 godine, po trajanju vladavine prestigla ju je 120 godina kasnije njena praunuka Elizabeta II.

Viktorija umire 1901. Njen najstariji sin Edvard VII nasleđuje krunu i time je prvi engleski kralj iz nemačke kneževske kuće Zaksen-Koburga i Gota. Njega 1910. nasleđuje njegov sin Džordž V. Njegova supruga ima nemačko poreklo – to je Marija fon Tek – Kraljica Meri.

U Prvom svetskom ratu Nemačku predvodi car Vilhelm II, a Britaniju kralj Džordž V – bliski rođaci. U Engleskoj je naglo porasla antipatija prema svemu nemačkom, Nemačko carstvo se posmatra kao glavni agresor.

Džordž V je 1917. doneo odluku da svojoj nemačkoj kraljevskoj kući u Britaniji da novo ime – Vindzor. Tako se kraljevska kuća zove do danas. Slično su uradile i druge engleske aristokratske porodice nemačkog porekla. Iz jedne od njih potiče princ Filip, muž kraljice Elizabete, piše DW.

Kraljevska porodica i nacisti

Džordžov sin Edvard VIII postaje kralj 1936. iz ljubavi prema Amerikanki Volis Simpson, koja u tom trenutku iza sebe ima dva razvoda, on se odriče prestola. Njegov brat Albert preuzima krunu i postaje Džordž VI.

Hitler je od 1933. na vlasti, a u nacističkoj Nemačkoj su brojni rođaci engleske kraljevske kuće. Edvard pokazuje simpatije za nemačke naciste, postoji fotografija na kojoj on sa suprugom širokog osmeha stiska ruku Hitleru.

Pre nekoliko godina je pronađen komadić filmske trake na kojoj se vidi kako Edvard sa snahom i dve devojčice vežba hitlerovski pozdrav. Devojčice su Margareta i – Elizabeta, buduća kraljica. Britanci se danas nerado sećaju simpatija kraljevske porodice prema nacistima i, ako je moguće, tragove tih veza drže pod ključem.

Koliko je nemačkog u kralju Čarlsom III?

Majka kraljice Elizabete je bila Britanka, pa je kraljica samo jednim delom bila nemačkog porekla, iako je celi život pokazivala nemačke vrline – disciplinu i svest o dužnosti. Njen suprug Filip imao je uglavnom nemačke pretke i govorio je tečno nemački. On je doduše odbacio svoju nemačku plemićku titulu.

Njegov sin Čarls III u svom rodoslovu ima otprilike polovinu nemačkih predaka. S prvom suprugom, Britankom Dajanom, ima dva sina, Vilijama i Harija. Supruga princa Vilijama, Ketrin, nema nemačke pretke, a supruga njegovog brata Harija, Megan, jeste ćerka Amerikanca irskih korena i navodno ima neke nemačke pretke.

Malo je verovatno da će se na engleski tron opet popeti neko nemačkog porekla. Ipak, postoji nemački potomak engleskih monarha. Reč je o ženi koja se zove Karin Fogel. Na listi potencijalnih naslednika krune ona je na mestu 4.973. Među njenim precima je Džordž I, prvi britanski kralj koji je došao iz Nemačke.