U polemici koja se vodi na stranicama lista Danas o ulozi Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU) u vremenima vlasti Slobodana Miloševića, pominje se tekst pokojnog akademika Predraga Palavestre „Gola fakta“, koji je on sastavio početkom 2002. i tada ga je nudio različitim novinama, ali niko nije hteo ga objavi. „Gola fakta“ objavljena je u „Glasu SANU“ 2017. godine, a ljubaznošću dr Aleksandra Palavestre u dva nastavka prenećemo taj tekst njegovog oca.
Za raspravu o odgovornosti srpske inteligencije i Srpske akademije nauka i umetnosti za raspad Jugoslavije, kao i o stavovima srpskih akademika u razdoblju 1990-2000. godine, o čemu se često govorilo na suđenjima i pred Međunarodnim sudom u Hagu, korisno bi bilo znati i ove podatke:
18. XII 1986. Održana je Vanredna skupština SANU o ukradenom nacrtu Memoranduma.
18. I 1987. naručena paskvila „Vojko i Savle“ iz lista „Politika“ unosi podele i razdor u SANU, nagoveštava veću kontrolu partijske birokratije nad Akademijom. Počinje medijska hajka na SANU. Slobodan Milošević je predsednik CK SKS.
8. II 1990. osnovana je Komisija SANU za ispitivanje položaja i budućnosti srpskog naroda u jugoslovenskoj zajednici i evropskoj civilizaciji . U Komisiju su određeni: Vladimir Pantić, Vojislav Petrović, Miroslav Gašić, Branko Popović, Boško Petrović, Dragutin Dražić, Jovan Ristić, LJubisav Rakić, Pavle Ivić, Miroslav Pantić, Boško Petrović, Miodrag Pavlović, Predrag Palavestra, Matija Bećković, LJubomir Simović, Kosta Mihailović, Mihailo Marković, Miloš Macura, Radomir Lukić, Dejan Medaković, Vojislav J. Đurić, Andrej Mitrović, Mića Popović, Mladen Srbinović, Dejan Despić. Rad komisije bez objašnjenja je prekinut u maju 1990.
11. III 1991. 11 akademika obraća se studentima u demonstracijama kod Terazijske česme: Borislav Pekić, Miroslav Pantić, Milka Ivić, LJubomir Simović, Predrag Palavestra, Dragoslav Srejović, Mladen Srbinović, Matija Bećković, Miodrag Pavlović, Dragoslav Mihailović, Bata Mihajlović. Akademik Borislav Pekić sutradan je povređen u sukobu s policijom.
19. XI 1991. 18 akademika zahteva neodložan prekid započetog građanskog rata: Radoslav Anđus, Ivan Antić, Milutin Garašanin, Miroslav Gašić, Miodrag Pavlović, Predrag Palavestra, Miroslav Pantić, Borislav Pekić, Branko Popović, Stanojlo Rajčić, Radomir Reljić, Slobodan Selenić, Miroslav Simić, LJubomir Simović, Mladen Srbinović, Dragoslav Srejović, Dimitrije Stefanović, Nikola Tasić.
15. II 1992. 11 akademika ulazi u Krunski savet prognanog prestolonaslednika Aleksandra Karađorđevića: Ivan Antić, Matija Bećković, Živojin Bumbaširević, Dragomir Vitorović, Miroslav Gašić, Milorad Pavić, Predrag Palavestra, Borislav Pekić, Branko Popović, Mića Popović, Mladen Srbinović.
24. V 1992. 8 akademika: Mladen Srbinović, Dragomir Vitorović, Branko Popović, Mića Popović, Matija Bećković, Slobodan Selenić, Predrag Palavestra, LJubomir Simović učestvuju u osnivanju opozicione građanske koalicije DEPOS. Akademici Ivan Antić, Branko Popović, Miroslav Gašić i LJubomir Simović, kao nestranački poslanici DEPOS-a izabrani na izborima 29. XII 1993, ulaze u Narodnu skupštinu.
4. VI 1992. 65 akademika na Skupštini SANU zahteva ostavku Slobodana Miloševića zbog ratne politike koja vodi u katastrofu: Slobodan Aljančić, Radoslav Anđus, Ivan Antić, Matija Bećković, Bogdan Brukner, Živojin Bumbaširević, Dragomir Vitorović, Miroslav Gašić, Milutin Garašanin, Milan Gutman, Dejan Despić, Dragutin Dražić, Slobodan Dušanić, Vladan Đorđević, Đorđe Zloković, Milka Ivić, Pavle Ivić, Miodrag Jovičić, Olga Jevrić, Stevan Koički, Zoran Konstantinović, Zoran Maksimović, Aleksandar Marinčić, Zvonko Marić, LJubica Marić, Milosav Marjanović, Fedor Mesinger, Nikola Milošević, Petar Miljanić, Bata Mihailović, Dragoslav Mihailović, Mihailo Mihailović, Andrej Mitrović, Gojko Nikoliš, Milorad Pavić, Predrag Palavestra, Miroslav Pantić, Borislav Pekić, Vlastimir Peričić, Boško Petrović, Branko Popović, Vladislav Popović, Mića Popović, Stanojlo Rajčić, Dušan Radić, Radomir Reljić, Jovan Ristić, Slobodan Selenić, Miroslav Simić, LJubomir Simović, LJubica Sokić, Ivan Spužić, Mladen Srbinović, Dragoslav Srejović, Vojislav Stanovčić, Dimitrije Stefanović, Milutin Stefanović, Nikola, Tasić, Stevo Todorčević, Miodrag Tomić, Sima Ćirković, Božidar Ferjančić, Miron Flašar, Fedor Herbut, Veselinka Šušić.
9. VI 1992. akademik Matija Bećković u ime DEPOS-a traži da Slobodan Milošević odstupi sa vlasti „zajedno sa svojom zastavom, grbom, himnom, saradnicima, savetnicima i generalima“. Akademik Predrag Palavestra podnosi DEPOS-ov Apel protiv opsade i rušenja Sarajeva.
28. VI 1992. 8 akademika u Savetu DEPOS-a: Mladen Srbinović, Dragomir Vitorović, Branko Popović, Mića Popović, Matija Bećković, Slobodan Selenić, Predrag Palavestra, LJubomir Simović, učestvuje u sazivanju Vidovdanskog sabora pred Saveznom skupštinom u Beogradu; punih osam dana oko 100.000 ljudi bez prekida protestuje protiv Slobodana Miloševića, traži njegovu ostavku i vladu nacionalnog spasa.
29. VI 1992. akademici LJubomir Simović i Nikola Tasić, u delegaciji DEPOS-a, u ime Vidovdanskog sabora uručuju zahtev Slobodanu Miloševiću da podnese ostavku.
10. X 1992. akademik LJubomir Simović na prvoj skupštini sažima politički program DEPOS-a u jednu jedinu tačku – demokratija.
NASTAVAK U SUTRAŠNJEM BROJU
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
