Fond za humanitarno pravo: Krivične prijave zbog ubistva 34 civila bošnjačke nacionalnosti

FHP u saopštenju navodi da su u junu 1992. godine, pripadnici Prve partizanske pešadijske brigade u sastavu 30. partizanske divizije Prvog krajiškog korpusa VRS, a u čijoj se zoni odgovornosti nalazila opština Jajce, pod komandom potpukovnika Vukaševića „izvršili artiljerijski i pešadijski napad na civilno stanovništvo Jezera, tokom kojeg su koristili minobacače i protivtenkovske rakete“.

Dodaje se da je slabo organizovano bošnjačko stanovništvo Jezera, naoružano mahom lovačkim puškama, pružalo otpor srpskim snagama, ali da su ubrzo nakon početka napada doneli odluku da napuste mesto.

U saopštenju FHP stoji da je većina meštana u toku noći između 1. i 2. juna 1992. godine čamcima prešla preko Plivskog jezera i pobegla u pravcu Jajca, te da su u Jezeru ostali uglavnom stariji stanovnici i oni koji nisu želeli da napuste svoje kuće.

„Tokom i nakon oružanog napada na Jezero 2. i 3. juna 1992. godine, prijavljeni komandanti i komandiri jedinica u sastavu Prve partizanske pešadijske brigade naredili su i/ili učestvovali, zajedno sa drugim nepoznatim počiniocima u zarobljavanju i ubistvima civila koji tokom napada nisu pobegli iz Jezera“, naveo je FHP.

Dodao je da je „zarobljeno, a potom ubijeno 34 civila, među kojima je bilo troje maloletnika, deset žena, kao i deset osoba starijih od 70 godina“.

„Osim ubistava, dokazi ukazuju na to da su u toku napada na Jezero pripadnici Prve partizanske pešadijske brigade potpuno razorili, spalili ili oštetili imovinu Bošnjaka koji su tu živeli, uključujući stambene i poslovne objekte, kao i džamiju koju su minirali i srušili do temelja“, stoji u saopštenju.

Navodi se da je po naredbi prijavljenog potpukovnika Vukaševića, 5. juna 1992. godine, osnovana tročlana komisija sa zadatkom da utvrdi i ispita „slučaj uklanjanja civila“ u Jezeru.

„U izveštaju ove komisije se ne navodi ko je odgovoran za ubistva niti kako je do njih došlo, osim da su izvršena iz pešadijskog naoružanja. Tačan broj likvidiranih civila takođe nije utvrđen. U evidenciji nestalih osoba do danas se nalazi 18 žrtava iz Jezera i za njihovim posmrtnim ostacima se i dalje traga“, piše u saopštenju.

Fond za humanitarno pravo naveo je da su „posmrtni ostaci jedne od žrtava nađeni u kući u kojoj je ubijen i spaljen, dok je 15 žrtava ekshumirano 2002. i 2003. godine iz dve masovne grobnice u blizini Jezera“.

Kako se navodi, do danas, pred međunarodnim i domaćim sudovima „za te zločine“ niko nije odgovarao.

„Pred Odeljenjem za ratne zločine Višeg suda u Beogradu vođen je postupak protiv Jove Jandrića i Slobodana Pekeza koji su u decembru 2024. godine oglašeni krivim za streljanje 23 civila, meštana sela Čerkazovići i Ljoljići (opština Jajce), počinjeno 10. septembra 1992. godine u mestu Tisovac, nedaleko od Jezera“, stoji u saopštenju.