Vijek zločina i omalovažavanja

Iako je od samog početka ovog svjetskog sukoba Crna Gora bila vjeran saveznik Srbije i sila Antante, za učešće u ratu nagrađena je gubitkom državnosti i neviđenim terorom koji je nažalost zavela srpska vojska. Posebno u periodu 1919-1921. godine, kada se svaki, čak i najmanji vid lojalnosti državi Crnoj Gori i dinastiji Petrović-NJegoš kažnjavao ognjem i mačem. O ovoj problematici napisan je veliki broj članaka, priloga, polemika, studija i monografija, kojima se nedvosmisleno ilustruje okrutnost novih vlasti prema Crnoj Gori.

No, uprkos tome istoričari beogradske čaršije Čedomir Antić i Aleksandar Raković (uz podršku dijela crnogorske antidržavne opozicije i intelektualaca), godinama uporno ponavljaju da u Crnoj Gori u poratnom periodu nije bilo nikakvih zločina, te da je Crna Gora u Jugoslaviji doživjela samo prosperitet. Iako uporno izbjegavaju da nam navedu primjere prosperiteta, u tome se i mi sa njima djelimično slažemo. Posebno kada je socijalistička Jugoslavija u pitanju. Istina, određenog napretka je bilo i u Kraljevini SHS/Jugoslaviji. Po neka nova cesta, pilana, fabrika, škola i novina, uz žandarmerijske postaje u svakom selu, bili su sve „blagostanje“ koje je osjetila Crna Gora u međuratnom periodu. Ali po Antiću i Rakoviću, da nije bilo prve Jugoslavije, Crnogorci se nikada ne bi naučili šta je to demokratija i slobodni izbori. Tako je po ovim istoričarima nakon četvorogodišnjem stradanja i gladi u ratu, Crnogorcima na prvom mjestu bilo da se nauče demokratiji i slobodnim izborima. A tome su se po ovim „stručnjacima“ naučili na najboljem poligonu za vježbanje demokratije – Podgoričkoj skupštini, koju proglašavaju za najdemokratskije i najslobodnije izbore u istoriji Crne Gore do 1990. godine. Šta na ovo reći osim – kakvi istoričari takve i konstatacije.

Ovakvo veličanje Podgoričke skupštine i predstavljanje Božićnog ustanka kao pokreta iza kojeg su stajali crnogorski razbojnici koje je podržavala Italija, imaju za cilj da prikriju šta se zaista dešavalo u Crnoj Gori u poratnom periodu i kakav su teror zaveli u njoj srpski vojnici. Sva sreća pa to odavno nije tajna, jer bi nas u suprotnom Antić i Raković s društvom ubjedili da je Crna Gora zaista „prosperirala“ u prvoj Jugoslaviji. Iako bi više voljeli da je to što oni pričaju zaista bila istina, činjenica je da su ubistva, zatvaranja, maltretiranja, paljevine, pljačke i silovanja bili crnogorska svakodnevica od 1919. do 1921. godine, ali i kasnije. Treba li podsjećati čiji su vojnici maja 1919. godine razbili i opljačkali seosku crkvu u Ozrinićima, a potom zapalili crkveni namještaj; da su djeca crnogorskih rodoljuba umirala u nikšićkom zatvoru; da su ubijana maloljetna djeca; da su se trudne žene crnogorskih komita porađale u zatvorima; da je nakon sloma Rovačke republike silovano 30 žena, među kojima i jedna od 55 godina, koja je zbog sramote izvršila samoubistvo…. Jesu li ovo primjeri prosperiteta i demokratije o kojoj govore Antić i Raković? Ili prosperitet predstavljaju nedavni Rakovićevi pozivi da se Srbi u Crnoj Gori dignu na oružje, dok Crnogorcima poručuje da nijesu dostojni Srbima da čiste cipele.

O ovim događajima nema drugačije mišljenje ni mitropolit Amfilohije, čija se crkva u Crnoj Gori ponaša kao bahati srednjovjekovni feudalac. I on navodi da u Crnoj Gori nije bilo nikakvih zločina u međuratnom periodu i negira postojanje crnogorske nacije. U tome ga zdušno podržava i antidržavna opozicija u Crnoj Gori, iako su nekim njenim nekadašnjim liderima preci bili istaknuti crnogorski komiti. Nažalost o ovoj problematici oni razmišljaju na isti način kao i eksponenti beogradske huškačke politike Antić i Raković, koji bi više voljeli da u Crnoj Gori ponovo izbije građanski rat i da se prospe bratska krv nego da se Crna Gora vrati pod okrilje Srbije. I to ćemo gledati sve dok država ne preduzme odlučne korake da spriječi antidržavno i nasilno djelovanje crnogorske opozicije i njeno nelegalno finansiranje iz inostranih centara moći. Tek kada crnogorske vlasti smognu snage da se sa tim problemom ozbiljno suoče, može se očekivati neki boljitak po ovom pitanju. Do tada smo osuđeni da trpimo razne Antiće, Rakoviće, Markoviće, Koviće, Popoviće i druge otvorene i prikrivene protivnike crnogorske nezavisnosti i njihove priče o navodnom prosperitetu Crne Gore u periodu između dva svjetska rata. O njihovoj „stručnosti“ ćemo nekom drugom prilikom

Autor je istoričar iz Podgorice